U NOVOM SVETLU DO SLOBODE: Povodom jubilarnih 80 godina od oslobođenja Paraćina, odštampana knjiga Mladena Stevića

Зорана Рашић
Zorana Rašić

15. 10. 2024. u 07:15

U NAMERI da dođe do opisa jednog vremena u kome su živele generacije naših dedova i očeva, bez ambicije da odgovori na krupna pitanja, kapetan prve klase u penziji Mladen Stević napisao je knjigu "Oslobođenje Paraćina u Drugom svetskom ratu".

У НОВОМ СВЕТЛУ ДО СЛОБОДЕ: Поводом јубиларних 80 година од ослобођења Параћина, одштампана књига Младена Стевића

Foto: Z. Rašić

Paraćin je oslobođen od nacističkog zavojevača pre 80 godina 13. oktobra, a knjiga, odštampana povodom ovog velikog jubileja, baca novo svetlo na splet svih tih istorijskih događaja od vremena okupacije do oslobođenja.

Stević je ogromnim trudom sakupio autentična dokumenta iz tog vremena i hronološkim redom prikazao činjenice o raspadu Kraljevine Jugosavije i njene vojske, imenom i prezimenom prikazao žrtve i dželate na širem prostoru svog zavičaja, navodi recenzent, pukovnik u penziji Radovan Tačić, uz opasku da autor nije razrađivao razlog nesloge, ali je do detalja dokumentovao dešavanja u srednjem Pomoravlju i Paraćinu.

Foto: Z. Rašić

Naslovnica knjige

- Znamo da je 2024. godine donet Zakon o pravima boraca, vojnih invalida i porodica palih boraca kojim se izjednačavaju prava pripadnika četničkog i partizanskog pokreta. Oba pokreta se od tada smatraju antifašističkim, pa su u knjizi podaci o Paraćinsko-ćuprijskoj partizanskoj četi, Ravaničkoj četničkoj brigadi, Paraćinskoj četničkoj brigadi, Ivankovačkom četničkom korpusu i o njihovim međusobnim sukobljavanjima. Tu su takođe novi, do sada neobjavljivani podaci o jednicima Crvene armije koje su 13. oktobra 1944. ušle bez borbe u Paraćin, ali su zato prethodnih dana vodile teške bitke sa nemačkim snagama oslobađajući Boljevac, Lukovo i Izvor - otkriva autor za "Novosti".

On je došao do novih saznanja o komandantima tih ratnih grupacija i o vojnicima Crvene armije koji su od zadobijenih rana umirali u ruskoj pokretnoj bolnici koja je bila smeštena u tadašnjoj novoj gimnaziji, sadašnjoj OŠ "Radoje Domanović". Ti ranjenici su sahranjivani na gradskom groblju u Paraćinu.

Spisak ubijenih "odmetnika"

KNjIGA sadrži i spisak imena ubijenih posle 12. septembra 1944. godine, kada je kralj Petar II Karađorđević zadao najteži udarac Jugoslovenskoj vojsci u otadžbini (JVUO) i njenom komandantu, generalu Draži Mihailoviću, pozvavši sve pripadnike, pa i samog Mihailovića, da se stave pod komandu Josipa Broza. One koji to nisu učinili nova vlast proglasila je odmetnicima i nemilosrdno ih je ubijala nakon oslobođenja, sa sudom i bez suda. Za Paraćin su popisana 144 takva imena.

 Do ove knjige ništa se nije znalo o njima - ni odakle su rodom, ni kojoj jedinici su pripadali, ni kad su tačno preminuli. Stević navodi da su sa paraćinskog groblja 1962. godine ekshumirana 32 tela crvenoarmejaca.

Po mišljenju Radovana Tačića, knjiga "Oslobođenje Paraćina u Drugom svetskom ratu" je dragoceni materijal za prikazivanje i razumevanje celokupnog stanja u tadašnjem porobljenom Pomoravlju.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News

Komentari (0)

KAKVA BOMBA U BANJALUCI! Borac doveo najveću ikonu bosanskohercegovačkog fudbala