FELJTON - PODIZANJE NAŠEG NOVOG HRIŠĆANSKOG POKOLENJA

MITROPOLIT crnogorsko-primorski Amfilohije, počasno titulisan arhiepiskopom cetinjskim, mitropolit crnogorsko-primorski i Egzarh Svetog trona pećkog, rođen je na Božić 1938. g. u Barama Radovića, u Donjoj Morači od oca Ćira i majke Mileve. Svjetovno ime mu je bilo Risto.

Mitropolit Amfilohije, Foto D. Milovanović

Potomak je po srodstvu vojvode Mine Radovića, jednog od prvih plemenskih kapetana crnogorskih koji je prisajedinio Moraču Crnoj Gori 1820. godine. Osnovnu školu završio je u manastiru Morači, a Bogosloviju Sv. Save u Rakovici u Beogradu. Diplomirao je na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu 1962. godine. Uporedo sa Bogoslovskim fakultetom studirao je klasičnu filologiju na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Veliki uticaj na duhovno uzrastanje mitropolita Amfilohija izvršili su prepodobni otac Justin Popović, veliki bogoslov i duhovnik naše Crkve, i svetogorski starac Pajsije.

Postdiplomske studije nastavlja u Bernu i Rimu, gdje je magistrirao na Istočnom pontifikalnom institutu 1965. g. Odatle odlazi u Pravoslavnu crkvu Grčke gdje boravi sedam godina i prima angelski obraz i sveštenički čin. U tom periodu, u Atini, odbranio je doktorat o Sv. Grigoriju Palami koji je privukao pažnju ondašnje evropske teološke javnosti. Poslije godinu dana provedenih na Svetoj Gori odlazi za profesora na Pravoslavni institut Sv. Sergija u Parizu, a od 1976. g. postaje docent, pa redovni profesor na Bogoslovskom fakultetu Sv. Jovana Bogoslova u Beogradu, na katedri za Pravoslavnu pedagogiju (katihetiku) sa metodikom nastave. U dva mandata bio je i dekan fakulteta. Doktorat honoris causa moskovske Duhovne akademije primio je 2003, Instituta teologije Bjeloruskog državnog univerziteta u Minsku 2008, Pravoslavnog teološkog instituta Sv. Sergije u Parizu 2012. I sanktpeterburške Duhovne akademije 2014. Odlukom Nacionalnog komiteta društvenih nagrada Ruske Federacije 2001.  odlikovan je i ordenom Lomonosova, koji mu je uručen na svečanosti u Kremlju, u prisustvu više hiljada uglednih zvanica. Za počasnog člana Slovenske akademije književnosti i umjetnosti izabran je 2015. g. Govorio je grčki, ruski, italijanski, njemački i francuski jezik, a u naučnom radu koristio starogrčki, latinski i crkvenoslovenski jezik.

SVETI  arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve izbrao ga je maja 1985. za episkopa banatskog. Hirotonisao ga je 16. juna 1985. u beogradskoj Sabornoj crkvi patrijarh srpski German, uz sasluženje brojnih episkopa. Među njima bio je i mitropolit Prokopije, koji ga je svojevremeno u Grčkoj zamonašio, a potom proizveo u čin arhimandrita. Ustoličen je za episkopa banatskog u Vršcu 21. jula 1985. godine.
Odlukom Svetog arhijerejskog sabora SPC episkop banatski Amfilohije je decembra 1990. izabran za mitropolita crnogorsko-primorskog, sa sjedištem na Cetinju. Svečano ustoličenje za mitropolita crnogorsko-primorskog, zetsko-brdskog i skenderijskog izvršio je patrijarh srpski Pavle sa episkopima 30. decembra 1990. u Cetinjskom manastiru. Bio je član Svetog arhijerejskog Sinoda SPC u više navrata. Predsjedavao je tim tijelom i bio zamjenik oboljelog blaženopočivšeg patrijarha srpskog Pavla od kraja 2007. do njegovog upokojenja.
Na prijedlog mitropolita Amfilohija, Sveti arhijerejski Sabor SPC obnovio je 2000. godine drevnu svetosavsku eparhiju pod nazivom Eparhija budimljansko-nikšićka na čelu sa episkopom Joanikijem Mićovićem.
Od svoga dolaska na mitropolitski presto mitropolit Amfilohije svesrdno se i u svakoj mogućoj prilici zalagao za obnovu crkve Svetog Petra Cetinjskog na Lovćenu, najstarijeg hrama njemu posvećenog, a saglasno volji i zavještanju njegovog sinovca Sv. Petra Drugog Petrovića Njegoša. Do danas vlast, vlast nasljednica one vlasti koja je srušila crkvu 1972, nije izašla u susret zahtevima mitropolita Amfilohija.

SVOJEVRSNO čudo, nezabilježeno u istoriji ovih prostora predstavlja obnova brojnih manastira i monaštva i sveštenstva takođe trudom mitropolita Amfilohija. Po dolasku na cetinjski arhijerejski presto, mitropolit Amfilohije pokrenuo je i pitanje obnove rada Srpske pravoslavne bogoslovije na Cetinju, koju su ukinuli komunisti 1945. godine. Najstarija, i po mnogima najbolja prosvjetna institucija u istoriji Crne Gore, obnovila je rad u septembru 1992. i postala rasadnik svešteničkog kadra i jedan od temelja duhovnog preporoda ovih prostora.
Mitropolit Amfilohije je na Cetinju osnovao i Izdavačko-informativnu ustanovu „Svetigora”. Uoči Božića 1992.  je izašao i prvi broj i prvi časopis „Svetigora”. Ova ustanova obogatila je našu Crkvu sa više od hiljadu naslova u ogromnim tiražima. U službi duhovno- -prosvjetne misije, mitropolit Amfilohije je pokrenuo osnivanje velikog broja crkvenih horova, duhovnih centara i knjižara. Dragocjenu humanitarnu misiju obavljaju Kola srpskih sestara, kao i Narodne kuhinje pri Mitropoliji na Cetinju i pri Sabornom hramu u Podgorici. Obnovljen je i rad crkvenih opština u svim gradovima.

ZA VRIJEME mitropolita Amfilohija po prvi put u istoriji Crne Gore, Mitropoliju crnogorsko-primorsku posjetili su svi pravoslavni patrijarsi i predstavnici svih po- mjesnih Crkava pravoslavne vaseljene. Po prvi put u Crnoj Gori  održan je i vanredni Arhijerejski Sabor SPC u manastiru Ostrogu 1993.  

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije