Slava u kasarni: Sveti Stefane, čuvaj mornare

U HRAMU Svetog Stefana Štiljanovića u Novom Sadu, juče je, na dan kada Srpska pravoslavna crkva pominje ovog srpskog svetitelja, proslavljena hramovna slava. Reklo bi se, uobičajen događaj. I bio bi, da se hram posvećen ovom svetitelju, despotu, ratniku i šajkašu ne nalazi u kasarni "Aleksandar Berić", sedištu Rečne flotile Vojske Srbije, i da to nije prva crkva smeštena u kasarni još od davne 1941. godine.

A crkva posvećena ovom neobičnom svetitelju i ratniku, do pre godinu dana, kako objašnjava kapetan Selimir Vagić, vojni sveštenik u Rečnoj flotili, bila je uobičajen "uniformisani" vojni objekat, prilično neugledan i oronuo, u velikom krugu ove kasarne.

PROČITAJTE JOŠ: Spomenik dedi heroju našli posle 100 godina

- Trudom pre svega pripadnika flotile, mojih kolega, koji nisu žalili energiju i vreme, za samo godinu dana ovo je postala prava crkva - objašnjava Važić. - Umesto starog objekta, od kojeg je sačuvano manje od 10 odsto, i to samo golih zidova, "iznikla" je nova crkva. Radove smo počeli na Krstovdan. Tada smo, kao svojevrsni spomen, postavili i karakterističan krst, sa sidrom u dnu, kao podsetnik na taj dan.

Nova crkva, objašnjava naš sagovornik, dobila je karakterističnu vizantijsku žutu boju. Tu je, objašnjava Vagić - koji maskirnu uniformu s kapetanskim činovima i krstom kao oznakom verske službe i mornaričku plavu beretku često menja crnom mantijom i kamilavkom - i oltarska apsida, kao i ikonostas koji je živopisao Goran Janićijević, profesor na Akademiji Srpske pravoslavne crkve za umetnost i konservaciju. Juče je ispred crkve, simbolično, posađena i lipa...

Mornare koji dolaze na redovna jutarnja bogosluženja u ovu neobičnu i po mnogo čemu jedinstvenu crkvu, sa zidova pozdravljaju ikone svetaca ratnika, Svetog Georgija, Svetog Teodora Tirona, Svetog Dimitrija i, naravno, svetih velikomučenika Miloša Obilića i Svetog cara Lazara.

Sveštenik Vagić sa sandukom Šajkaškog bataljona

Posebno mesto u ovom hramu zauzima sanduk sa bogoslužbenim predmetima koji su, po ratištima, još od 1785. godine, sa sobom nosili pripadnici Šajkaškog bataljona, a koji je sačuvan u manastiru Kovilj i ustupljen "mornaričkoj" crkvi.

Iz kaleža iz ovog sanduka, posle liturgije na kojoj je sasluživao i kapetan Đorđe Stanojević, vojni sveštenik Prve brigade Vojske Srbije, juče su se pričestili pripadnici Flotile. Tako se, objašnjava naš sagovornik, još jednom potvrdilo da Rečna flotila baštini tradicije šajkaša i slavnog Šajkaškog bataljona.

PROČITAJTE JOŠ: Da u zdravlju dočekate bar moje godine!

OPELO ZA RUSE

LITIJA održana posle slavske liturgije, goste slave odvela je i do grobova šestorice Rusa, pripadnika Crvene armije, sahranjenih u krugu ove kasarne. Na njihovim grobovima je prvi put od kada su, u razminiranju Dunava 1944. i 1945. godine, izgubili živote, održano opelo.

Litija u kasarni

KUM SLAVE

OVOJ, prvoj hramovoj slavi, kum je bio mornar iz Flotile, major Dejan Puškarević, koji je kumovao sa suprugom Mirom i četvoro dece - Vukom, Nađom, Matejom i Mihailom. Slavi bi, sledeće godine, trebalo da kumuje njegov kolega, takođe major, Radivoje Petrušić.

Kapetan Selimir Vagić, vojni sveštenik u Rečnoj flotili

UZORAN VLADAR I ZAŠTITNIK ŠAJKAŠA

SVETI Stevan Štiljanović poreklom je iz Paštrovića. U Srem je došao 1498. godine zbog sukoba sa Mlečanima, a u Sremu je kao poslednji srpski despot stolovao u Moroviću. Narodna tradicija prikazuje ga kao uzornog hrišćanskog vladara, ali i vođu šajkaša, koji su se Turcima suprotstavljali na Tisi, Savi i Dunavu, a kasnije i kao njihovog zaštitnika. Umro je, najverovatnije, oko 1543. godine. Najpre je sahranjen na brdu Đuntir kod Šikloša u Mađarskoj. Mošti su mu već 1545. godine prenete u manastir Šišatovac u Sremu, a pred ustašama, 1941. godine, prenete su u Beograd i sada počivaju u riznici Saborne crkve.