SA IZVORA NILA STIGAO DO DUNAVA: Istraživanje DNK naroda Balkana donelo i podatke o prvom Afrikancu u Rimskom carstvu

ISTOČNOAFRIKANAC, prvi koji je potvrđen DNK analizom, kada je reč o istraživanjima Rimskog carstva na svetskom nivou, najreprezentativniji je uzorak pronađen u Viminacijumu u okviru velikog petogodišnjeg istraživanja porekla Srba i ostalih balkanskih naroda.

Arheološka iskopavanja na lokalitetu Kostolca traju decenijama, Foto B. Subašić

Njegovi rezultati pod nazivom "Genomska istorija Balkana od rimske granice do slovenskih migracija", objavljeni su pre desetak dana u jednom od najprestižnijih svetskih naučnih časopisa Cell.

Prema rečima fizičkog antropologa Ilije Mikića, višeg naučnog saradnika Arheološkog instituta, zaslužnog za ovo svetsko otkriće, na skeletu su poprilično bile vidljive karakteristike koje se vezuju za ljude sa afričkog kontinenta, kao i markeri na lobanji, a DNK analizom utvrđeno je da su mu oba roditelja sa Crnog kontinenta.

- Istočna Afrika nije bila deo Rimskog carstva - kaže Mikić. - Ne znamo da li je ovaj bio vojnik, star 19 godina, rob ili trgovac. Prve godine života je, najverovatnije, proveo u današnjem severnom Sudanu, a zatim se uputio na dugo putovanje koje se završilo njegovom smrću u Viminacijumu. U istraživanju smo našli još jednog Afrikanca, sa severa kontinenta.

Ilija Mikić, Foto N. Skenderija

U ovom svetskom istraživanju u kome su učestvovali istraživači Biološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu i Arheološkog instituta, sa kolegama univerziteta u Barseloni i Harvarda, određena je DNK sekvenca više od 140 skeleta iz perioda od 1. do 10. veka iz Srbije (Viminacijum, Timacum Minus - Ravna kod Knjaževca, Mediana...), Hrvatske (Zadar, Sisak, Osijek), Severne Makedonije, Bugarske, Rumunije, Grčke i Albanije. Više od trećine uzoraka je bilo iz Viminacijuma. Prvi put su sekvencirani i genomi modernog srpskog stanovništva.

- Viminacijum je sa svojim rezultatima dominantan jer je napravljena dobra selekcija uzoraka - navodi Mikić.

- Uspelih uzoraka je bilo 57. Analiza je pokazala da je prosečan životni vek bio izuzetno kratak, od 30 do 35 godina. Prosečna visina žene bila je do 155, muškaraca do 165 centimetara. Žene su najčešće umirale u reproduktivnom periodu, a brojčani odnos žene i muškaraca je bio neproporcionalan.

Foto B. Subašić

"Večernje novosti" su prve objavile rezultate studije, koja potvrđuje da srpski gen živi od gvozdenog doba, a koje su preneli i mnogi prestižni svetski mediji i naučno-tehnološki portali kao što su Newsweek, USA News, El Pais, Vanguardia, Science Daily, History First, Harvard Magazine...

- Sekvencirani su genomi oko 140 individua sa čitavog Balkana sa više od 1,2 miliona polimorfnih pozicija u svakom genomu - objašnjavaju autori rada profesori Miodrag Grbić, Željko Tomanović i Dušan Keckarević.

- Dakle, osim Y hromozoma i haplogrupa koje se nasleđuju po muškoj liniji, i mitohondrija koje se nasleđuju od majke, genotipizirani su čitavi genomi, što je ključno za svih 46 hromozoma.

Oni ističu da dobijeni rezultati menjaju našu tradicionalnu istoriju. Za razliku od tumačenja na bazi istoriografije i lingvistike da su Južni Sloveni, na Balkanu "migranti" iz 7. veka koji su došli u gotovo nenaseljenu zemlju, ovo prvo ozbiljno istraživanje paleogenomike na našem poluostrvu pokazuje da nije došlo do zamene stanovništva već mešanja autohtonog starobalkanskog sa slovenskim migrantima.

rekonstrukcija Ovako su izgledali stanovnici Gornje Mezije, Foto M. Korać

- Ovo se jasno odslikava u modernom genomu stanovnika Srbije gde ima prosečno 50-60 odsto DNK slovenskog porekla, a ostatak je DNK starog balkanskog stanovništva pomešanog sa doseljenicima iz velikih urbanih antičkih centara kao što su Konstantinopolj, Efes i Korint - navode istraživači.

- Rezultati jasno potvrđuju kontinuitet stanovništva na teritoriji današnje Srbije i Balkana do bronzanog doba. Deo rezultata potvrđuje gledišta tradicionalne istorije o slovenskim migracijama.

Normalna i izdužena lobanja, Foto B. Subašić

Sad proučavaju i pandemije

NAŠI istraživači već su, sa kolegama sa Harvarda, započeli novo istraživanje o pandemijama u prošlosti. Biće uključeno oko 1.000 uzoraka iz Viminacijuma. Naučnicima je poseban izazov da li će uspeti da utvrde koji patogen je bio izazivač antoninske kuge, poznate i kao Galenova, koja je pogodila Rimsko carstvo u periodu od 165. do 180. godine.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije