KNJIŽEVNA KRITIKA: "Tamna pučina" Dragana Stojanovića - Mračne strane dvadesetog veka
U "Tamnoj pučini" Dragana Stojanovića, profesora emeritusa Filološkog fakulteta u Beogradu i renomiranog pisca, nalazimo odlike različitih vrsta romana - prvenstveno porodičnog, u kojem je najviše pažnje posvećeno sudbini porodice Stojana Lazarevića od 1914. zaključno sa martom 1941. godine.
U tom pripovedanom vremenu sagledane su i priče jevrejske porodice Kon, potom porodice izvesne Milanke T., kao i sudbina Nikifora, Stojanovog kolege i prijatelja. Slikanje tih sudbina u funkciji je osnovne priče i sastojak svih slojeva romana koji se, u skladu s pripovedanim vremenom, odlikuje dinamičnošću ujednačenom kroz čitav roman.
Osim što svaka od navedenih porodica, naravno, ima ličnu priču, većinom tamnu i tešku, svako od junaka ima i samo svoju.
Najviše saznajemo o glavnom junaku.
Stojan potiče iz bogate trgovačke porodice. Kao student se iz Jene vraća u domovinu uoči Velikog rata. U tom ratu on biva ranjen. Velika glavobolja, osobito veliki ožiljak na licu, utiču na dalji tok njegovog života, najviše na ličnom, intimnom planu.
U samom romanu pokazano je, kroz niz pojedinačnih sudbina, kako stravično deluje mehanizam nacizma kao ideologije istrebljenjaj
Stojan ima sestru Stojanku, introvertnu, posve neobičnu, koja svojim moćima doprinosi oporavku svoga brata. On zauvek mora da se stara o njoj, što je još jedna značajna odrednica njegove sudbine.
U "Tamnoj pučini" uočavamo i odlike ljubavnog romana, prvenstveno zbog Stojanove i Sarine ljubavi koja, iako nije formalno realizovana, traje. O tom trajanju svedoče sva Stojanova nastojanja da, uoči Drugog svetskog rata koji se približava Jugoslaviji, spase Saru Kon od zahuktalog i neumoljivog nemačkog nacizma.
U samom romanu pokazano je, kroz niz pojedinačnih sudbina, kako stravično deluje mehanizam nacizma kao ideologije istrebljenja i kako on, zapravo, može da funkcioniše u različitim kontekstima.
Iz pomenutog razumemo da roman sadrži i elemente istorijskog. Autor na osnovu niza primera koji su povezani, a neki od njih su i međusobno uslovljeni, pokazuje kako je lična tragedija uvek bolnija, upečatljivija od statistike, te kako se ona vremenom preliva u različite sfere života, zavisno od društveno-političkih kretanja.
U njemu je precizno pripovedano o društvenom životu velegrada i atmosferi koja navešćuje ponovni, neminovni dolazak rata
"Tamna pučina" je i društveni roman. U njemu je precizno pripovedano o društvenom životu velegrada i atmosferi koja navešćuje ponovni, neminovni dolazak rata, koji uslovljava različite vrste lomova koji se nikako ne mogu izbeći. U tom sloju romana uočavamo lice, a još više naličje društva koje je zabavljeno intrigama, spletkama, igrama moći, ucenama, a čije su odlike licemerstvo, nemoral i manifestovanje zla.
Iako je u romanu reč o tamnim stranama naše, i ne samo naše, istorije 20. veka, u njemu nalazimo sporadične i efektne elemente humora, a na prvim stranama i lirizam, onaj koji nas asocira na "Dnevnik o Čarnojeviću" Miloša Crnjanskog.
Zbog svega navedenog "Tamna pučina", osim što je ponela nagradu "Beskrajni plavi krug" za 2020. godinu, svakog svog čitaoca je, sigurno, učinila povlašćenim.
Preporučujemo
VALERIJ ZALUŽNI DAO PROGNOZU: Evo kada će ruska vojska da probije ukrajinski front
NOVI tehnološki napredak tokom ratnog vremena sprečiće ozbiljnije probijanje fronta duž ukrajinsko-ruske granice do oko 2027. godine, izjavio je Valerij Zalužni, bivši vrhovni komandant Ukrajine i sadašnji ambasador u Ujedinjenom Kraljevstvu, za „Ukrajinsku pravdu“ u intervjuu objavljenom 23. novembra.
23. 11. 2024. u 18:55
BRITANCI OBJAVILI ZASTRAŠUJUĆU MAPU: "Orešnik" može da stigne do bilo kog evropskog grada za manje od 20 minuta (MAPA)
BRITANSKI list "Dejli mejl" ocenio je da bi balistička raketa "orešnik" mogla da stigne do bilo kog evropskog grada za manje od 20 minuta.
23. 11. 2024. u 15:58
POTPREDSEDNIK SAD UMRO TOKOM ODNOSA: Bio sa 50 godina mlađom ljubavnicom, Bela kuća nije znala kako da saopšti vest o smrti
BIO JE to 27. januar 1979. godine. U 1 ujutro, portparol porodice Nelsona Rokfelera objavio je zvaničnu izjavu za štampu. Bivši potpredsednik preminuo je U 71 godini života ranije te večeri.
22. 11. 2024. u 18:36
Komentari (0)