Kultura

POZORIŠNA KRITIKA: Od Ibzena, preko Lorke, do Vršca

Dragana BOŠKOVIĆ

10. 06. 2024. u 13:14

U NARODNOM pozorištu "Sterija" u Vršcu "Koštana" je već bila na repertoaru 1945, 1948, 1957, 1974. i 1990. godine u različitim izvođenjima.

ПОЗОРИШНА КРИТИКА: Од Ибзена, преко Лорке, до Вршца

foto privatna arhiva

Ove sezone, u čast obeležavanja stogodišnjice od objavljivanja konačne verzije najpoznatije drame Bore Stankovića (1924, a igra se od 1900), reditelj Vladimir Lazić je, uz veliku pomoć muzičara Ninoslava Ademovića, koreografa Jelene Arsić i scene i kostima Sofije Lučić zanosnu pevačicu Koštanu konačno dramski uobličio kao simbol, pergintovsku potragu za ženom i za slobodom, kao nedostižnu kolektivnu fantazmagoriju, sveprisutnu u čudesnoj likovnosti ove magične predstave.

Socijalni odnosi na liniji Hadži Toma (Jonel Kuđija), Arsa (Fuad Tabučić), Mitke (Ivan Đorđević) postavljeni su ibzenovski, kao realistička građanska drama, u kojoj je tradicija zakon koji se ne može i ne sme izneveriti. Nevine žrtve tog patrijarhata su oni koji sanjaju san o sreći, slobodi i ljubavi, Koštana (Jovana Božić), Vaska, kći Arsina (Jovana Andrejević Grujić) i Stojan, sin Hadži Tomin (Miloš Đurović), tragične mladosti, žrtvovane društvenom i porodičnom nasilju. Žena, obespravljena u ovom tiranskom poretku, mora da trpi i da ćuti, a reprezentativni, potresni uzorci su Magda (Sonja Radosavljević) i Kata (Monika Boldovina Bugle). Tome se, dramski efektno i neobično emotivno oduprla Koštanina majka, Salče, u tumačenju nesvakidašnje Tamare Tamči Toskić. Još jedna izgubljena iluzija su i slikoviti Grkljan, Koštanin otac (Srđan Radivojević), kao i zanimljiva Galina (Korina Troća)... Vladimir Lazić je uspeo da društveno, materijalno i polno nevidljive (sirotinja, gubitnici, žene i deca) dovede do značaja "lica koja delaju", pa niko od njih nije, kako je to bilo u pređašnjim izvođenjima, samo folklorni ukras, zbog pesme, derta i skandala, već oni žive svoj život na sceni sa dubokom patnjom, dostojnom tragičnih junaka evropske dramaturgije. Ibzenovski društveno zloupotrebljeni Koštana, Mitka, Salče, Stojan i Stana, uz Ademovićevu potresnu, umesto folklornu muziku, postaju i Lorkini junaci, robovi sopstvene krvi i strasti, bujne mladosti i neutažive potrebe za ljubavlju, kao ispunjenjem sna o slobodi izbora.

Jovana Božić je, u ulozi Koštane, vođena sigurnom rediteljskom rukom dala mladoj kafanskoj pevačici dramsko pokriće, biografiju i strast, neophodne za ovu ulogu - dokaz snage ove markantne, darovite glumice. Utoliko je njena odlična transformacija na kraju, kada je nasilno udaju, da neutrališu društveni skandal, njena mirnoća, sa kojom odlazi u, zapravo, smrt, impresivno i zamišljena i izvedena. Neočekivani tandem Koštana-Mitke, u tumačenju Ivana Đorđevića, pomerio je imaginacijom reditelja i izvrsnom glumačkom interpretacijom značenje životne promašenosti ovog znanog Borinog tragičnog junaka ka modernom dramskom izrazu, ka konfliktu društvo-porodica-intima, aktuelnog u svim vremenima. Đorđević je Mitka tumačio sa malo sredstava, svedeno, škrto, da bi čitav njegov emotivni potencijal eksplodirao u pobuni protiv autoriteta tradicije, a onda nestao, kao i svaka revolucija, što se dogodi pre vremena u kome ima šanse da uspe.

"Koštana" Bore Stankovića, možda najigraniji tekst na srpskim scenama, u Vršcu je progovorila o dubljim problemima slobode, žrtve i kazne, blisko vremenu u kojem sad živimo, koje ne ostavlja šansu ni za sreću, ni za trajne vrednosti društva, porodice i pobunjenog junaka.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News
Tagovi
pogledaj sve

Drugi pišu

Pročitajte više

Komentari (0)

Ostavi komentar

Najnovije iz rubrike

Politika
Tenis
Fudbal
CRNOGORCI KIPTE OD BESA ZBOG SKANDALA NA CRNOGORSKOJ TELEVIZIJI: U sopstvenu državu ne možemo da čujemo himnu!

CRNOGORCI KIPTE OD BESA ZBOG SKANDALA NA CRNOGORSKOJ TELEVIZIJI: "U sopstvenu državu ne možemo da čujemo himnu!"