U SRCU ŠUMADIJE NASELJA STARA 5.000 GODINA: Predstavljena nova arheološka otkrića u sklopu priprema za izgradnju auto-puta "Karađorđe"

IZ gustih šumadijskih šuma hrasta i lipe pomolila se nedavno čitava mreža praistorijskih naselja iz bakarnog, bronzanog, gvozdenog doba, čija starost seže do 5.000 godina, i to na lokalitetima Đurđeva Glavica i Viševac Gradište, koje je do sada bilo poznato kao rodno mesto Karađorđa!

Foto Privatna arhova

Ovo otkriće međunarodnog tima, koga čine stručnjaci Centra za arheologiju "Dragoslav Srejović" Univerziteta u Kragujevcu, kao i Univerziteta u Pitsburgu (SAD) i Univerziteta Nortvest iz Sijana (NR Kina), predstavljeno je u Kulturnom centru Rače (Kragujevačke).

Arheolozi su svoja istraživanja otpočeli u sklopu priprema za izgradnju auto-puta "Karađorđe", a u saradnji sa Koridorima Srbije i preduzećem Hidroprojekt saobraćaj, i tokom prve dve faze istraživanja došlo se do izuzetnih rezultata na teritoriji Rača. Koristili su, kako, za "Novosti", kaže dr Miroslav Kočić, upravnik Centra za arheologiju "Dragoslav Srejović", najsavremenije metode, koje su uključivale i laserska skeniranja iz vazduha.

Foto Privatna arhova

I upravo na taj način, na mestu gde je rođen vođa Prvog srpskog ustanka, otkriveno je naselje sa sistemom fortifikacije, sa masivnim bedemima od suhozida. Potom je pronađena i velika količina ukrašene keramike, kao i metalni predmeti, kako oni koji uključuju ostatke prerade metala, ali i gotovi proizvodi, poput bronzanih sekira.

- To sve ovaj lokalitet datuje u vreme koje se pruža od drugog milenijuma pre nove ere do duboko u prvi milenijum pre nove ere - objašnjava Kočić. - Trenutno se pripremaju uzorci za laboratorijska datovanja ovih lokaliteta u saradnji sa partnerima iz Sjedinjenih Država.

Inače, za odavno poznatu lokaciju Gradište, narod je imao predanje da je to mitski grad Goluban, dok je Feliks Kanic pretpostavljao da je reč o još jednom rimskom naselju. Međutim, ova nova istraživa su pokazala da se, ipak, radi o ogromnom praistorijskom utvrđenju, koje zahvata šest hektara. Arheološka istraživanja još traju na lokalitetu Viševac Gradište, a i pored sistematskog uzorkovanja materijala na prostoru celog utvrđenja, kao i geološkim sondama, tačan karakter naselja i dalje je obavijen velom tajne.

- Najveće iznenađenje i najznačajniji rezultat sistematskog rekognosciranja je što smo samo u krugu od jednog kilometra oko lokaliteta otkrili sistem istovremenih naselja koja su nesumnjivo pripadala i gravitirala ka ovom lokalitetu, ukazujući na postojanje veoma gusto naseljenog i složenog društvenog sistema na ovom prostoru - zaključuje Kočić.

Foto Privatna arhova

Sagovornik podseća, i da je drugi lokalitet, na Đurđevoj Glavici, preliminarno istraživao akademik Nikola Tasić, pedesetih godina 20. veka, i potvrdio postojanje slojeva iz eneolitskog perioda:

- Trenutnim sistematskim istraživanjima pokazalo se da zapravo predstavlja utvrđenje, sa značajnim zemljanim radovima - nastavlja Kočić. - Populacija koja je tu živela pre pet hiljada godina je modifikovala sam vrh uzvišenja Đurđeva Glavica sasecanjem stenske podloge, čineći već strmu padinu još nepristupačnijom. Iskopavanjem sektora koji se nalazi upravo na veštački napravljenoj padini otkriveni su rovovi za temelje i rupe za stubove, pokazujući da je celo naselje bilo opasano i palisadom kao dodatnim odbrambenim elementom.

Među artefaktima pronađenim na tom lokalitetu su alati za obradu tekstila i kože, što ukazuju na specijalizaciju u proizvodnji vrednog resursa u praistoriji, naglašava sagovornik, i dodaje:

- Bogati ukrasi na posudama ukazuju da je populacija tog naselja predstavljala populaciju koja je poznata pod imenom Vučedolska kultura, koja je cvetala između 3100. - 2400. godine pre nove ere, ali sa jakim prisustvom tradicija istovremenih kultura iz centralne Evrope - Badenske kulture, kao i kulture Kocofeni prisutne u Rumuniji.

Sistem praistorijskih utvrđenja koji se sada pojavljuje u Šumadiji je, prema mišljenju sagovornika, od velike važnosti za nauku i razumevanje razvoja društvene organizacije u Evropi, i predstavlja, osim naučnog i turistički potencijal.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije