CRTEŽI SAVE ŠUMANOVIĆA: Izložba dela velikog umetnika, iz zbirke Narodnog muzeja, od danas dostupna publici (FOTO)

M. KRALj

18. 05. 2022. u 11:17

U ZBIRCI crteža i grafika jugoslovenskih autora 20. veka našeg nacionalnog muzeja čuva se sedamdeset osam crteža velikog slikara Save Šumanovića (1896-1942).

ЦРТЕЖИ САВЕ ШУМАНОВИЋА: Изложба дела великог уметника, из збирке Народног музеја, од данас доступна публици (ФОТО)

Foto: Narodni muzej

Iz ovog fonda koji prema broju, hronološkom opsegu od dve decenije, dokumentarnom značaju i izuzetnoj likovnoj vrednosti premašuje sve druge muzejske i privatne kolekcije njegovih radova na papiru, nastala je izložba kojom će ova institucija obeležiti 18. maj. Na Međunarodni dan muzeja, u 18 časova, tako će u Galeriji Kabineta grafike biti otvorena postavka "Ishodište slike: crteži Save Šumanovića iz zbirke Narodnog muzeja Srbije", čiji je autor Dragana Ljubenović.

Najvećim delom crteži nastali između 1921. i 1941. godine otkupljeni su 1967. i 1969. od Jovana Novakovića (46 crteža) i Ljubice Novaković (29 crteža). Glavna karakteristika Šumanovićevog crtačkog opusa, kako ističe autorka izložbe, jeste da predstavlja prethodne studije za njegova ostvarenja u ulju.

- Poneki od ovih radova je kroki nacrtan gipkom, brzo izvedenom linijom, dok se u brojnim primerima zapažaju razrađene, anatomski tačne skice ženskih figura u različitim stavovima, koje se prepoznaju uklopljene u kompoziciona rešenja, ponekad na višefiguralnim i monumentalnim ostvarenjima u ulju - piše Ljubenovićeva u katalogu. - S druge strane, grupu od deset radova različitih tematskih okvira čine crteži koji su, prema stepenu dovršenosti, izvedeni kao slika u malom.

MODEL - PEVAČICA IZ KAFANE

SEDAMNAEST crteža ženske figure u različitim položajima koji se prepoznaju na slikama svake od tri razvojne faze Šumanovićevog šidskog perioda (1935-1938) izvedene su "prema jednom istom modelu koji je Šumanoviću pozirao deset godina", piše autorka izložbe:

- U pitanju je "Beti, alijas Ema-Beba, Slovenka poreklom, pevačica u jednoj šidskoj kafani".

Ali u zbirci Narodnog muzeja postoji samo jedan "par", koji čine crtež i slika, a to je "Skica ženskog akta u sedećem položaju" i "Sedeći ženski akt" iz 1934. godine, dok svi ostali crteži, njih oko 50, mogu da se povežu sa slikama iz galerije "Sava Šumanović" u Šidu, Galerije Matice srpske i privatnih kolekcija (u katalogu izložbe uporedo su prikazani crteži i reprodukcije ulja).

- Tek kada se odrede prema slici kojoj su prethodili, crteži se prikazuju kao "bogata riznica materijala" za rasvetljavanje stvaralačkog puta Save Šumanovića od pripreme do završenog dela - ističe autorka postavke "Ishodište slike". - Međutim, da bi se u celini sagledao Šumanovićev crtački opus koji broji preko četiri stotine radova u različitim tehnikama, nije dovoljno imati na raspolaganju samo jednu zbirku, već je neophodno steći uvid u sve dostupne fondove i posmatrati ih u međusobnoj vezi.

Tako Ljubenovićeva kao jedan od primera navodi monumentalnu kompoziciju "Plaža (Kupačice)" iz Galerije Matice srpske, koja direktan predložak ima u crtežu iz Narodnog muzeja - "Kupačice", koje su velikog formata i "raskošnog repertoara gradacija linije, šrafura i modelacija".

- Veoma marljiv i disciplinovan na studijama u Zagrebu, najbolji đak Lotove akademije u Parizu, gde ulazi u stil postkubizma, vezujući se tako za dominantan izraz epohe, po konačnom povratku u Šid objedinjuje prethodna iskustva u stil koji će sam nazvati "kako znam i umem" - Sava Šumanović je uvek na temeljan i revnostan način prilazio slikarskom činu, u kojem je crtež konstantno ishodište i oslonac u građenju strukture, a neretko i tonskih vrednosti slike - zaključuje Dragana Ljubenović.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News
pogledaj sve

Komentari (0)

MISTERIOZNI NESTANAK TITA: Niko nije znao gde je bio 13 dana, a kada se vratio više nije bio isti