Društvo

SUSRET SA ISTORIJOM - NAJVIŠE BOMBARDOVANA PRESTONICA U ISTORIJI SVETA: 80 godina nemačkog napada na Beograd

Ivan Miladinović

04. 04. 2021. u 19:50

NEDELjA, 6. april 1941. godine. Tačno u 5 sati i 20 minuta sa talasa Radio Berlina emituju se zvuci "Marša princa Eugena", koji je komponovao Andreas Leonard.

СУСРЕТ СА ИСТОРИЈОМ - НАЈВИШЕ БОМБАРДОВАНА ПРЕСТОНИЦА У ИСТОРИЈИ СВЕТА: 80 година немачког напада на Београд

Foto Arhiva

Bio je to tajni znak da sedam vazduhoplovnih pukova krenu u napad na glavni grad Kraljevine Jugoslavije. Poletelo je 205 bombardera, više od stotinu "štuka" i 160 lovaca. Posle sat i deset minuta pale su prve bombe na Beograd. U plamenu su bili vojni i infrastrukturni ciljevi, ali i skloništa, kulturni spomenici i nasleđe, stambeni objekti, verska zdanja, pa čak i bolnice.

Do kraja dana do temelja je srušeno 627 građevina, teško je oštećen 1.601 objekat, a tragovi eksplozija ostali su na 6.828 kuća i zgrada. Po nemačkim izvorima samo prvog dana bačeno je 218,5 tona eksploziva. Tokom višednevnog bombardovanja stradao je 2.271 žitelj prestonice.

SVEDOČANSTVO Turska opsada 1456. , Foto Arhiva

Bilo je to do tada jedno od najvećih razaranja u istoriji. Do temelja je uništena Narodna biblioteka Srbije sa nacionalnom zbirkom koja je imala oko 354.000 monografskih publikacija u oko 500.000 svezaka, 1.365 rukopisa, 226 ranih štampanih knjiga, oko 6.260 brojeva časopisa i novina, oko 3.770 pisama i 1.447 jedinica kartografskog materijala, grafika i fotografija.

POGINULI NIKAD NISU POPISANI

PEDESET i pet godina pre NATO bombardovanja, od septembra do avgusta 1944. godine, angloamerički bombarderi su se 11 puta ustremljivali na srpsku prestonicu. Oni su dokrajčili ono što Nemcima nije pošlo za rukom 6. aprila 1941. godine.

Broj poginulih nikada nije popisan, a ranjenih i povređenih bilo je na hiljade.

Sudbina ove značajne kulturne ustanove odlučena je 31. marta kada su razrađivani detalji beogradske operacije. Tačnosti ove konstatacije potvrdio je general Aleksander Ler već na prvom saslušanju pred obaveštajnim oficirima NOV Jugoslavije, u drugoj polovini maja 1945, u Kupincu, u neposrednoj blizini Zagreba. On je tom prilikom rekao da mu je lično Adolf Hitler izdao naređenje da se u prvom naletu sruši Narodna biblioteka, pa tek onda značajni vojnički ciljevi. Motiv za ovu odluku je bilo saznanje da se u ovoj zgradi nalazi sve ono što je vekovima činilo kulturni identitet srpskog naroda.

ZLOČIN Šesti april 1944., Foto Arhiva

General Ler, koji je rukovodio operacijom "Kazna", odnosno napadom na Beograd, ovo je potvrdio i u svojoj biografiji, o vremenu provedenom u Jugoslaviji, koju je pisao dok je čekao izvršenje smrtne kazne i koja se čuva u Vojnom muzeju.

Prvi su svoje topove prema Beogradu uperili Turci, 1456. godine. Pet i po vekova kasnije, posle 45 godina mira, angloameričke bombe ponovo su padale na Beograd, od 24. marta do 9. juna. Gotovo da nije bilo dana da na glavni grad ili u neposrednoj okolini nije pogođen neki cilj. Procenjuje se da je u vazdušnim napadima NATO na tlu Jugoslavije ubijeno oko 3.000 ljudi (od čega 2.500 civila), a više od 6.000 ranjeno. Procene štete za Srbiju kreću se od 30 do 100 milijardi dolara, a Beograd je pretrpeo značajna direktna i kolateralna razaranja. Između ostalog, uništen je simbol Beograda, Avalski toranj, zgrade Generalštaba i Ministarstva odbrane, Republičkog i Saveznog MUP, poslovni centar "Ušće", zgrade RTS, kineske ambasade i mnoge druge.

DATUMI RAZARANjA BEOGRADA

441.
Huni su srušili Singidunum
posle 450.
Singidunum je pod vlašću Sarmata
oko 470.
Istočni Goti proterali su Sarmate iz grada
488.
Gepidi osvojili Singidunum
504.
Goti zauzimaju grad
535.
Vizantijski car Justinijan I  obnavlja Singidunum
584.
Avari osvajaju i razaraju antički Singidunum
592.
Vizantija ga je povratila
596.
Avari srušili bedeme, ali je vizantijska vojska zadržala grad
oko 630.
Sloveni su osvojili Singidunum

827.

Bugari zauzimaju tvrđavu
878.
Grad dobija  slovensko ime - Beograd
896.
Ugarska vojska je napala Beograd
1071.
Ugarska opseda Beograd
1072.
Vizantija preuzela Beograd
1096.
Ugarska vojska razara  Beograd
1127.
Mađarski kralj Stefan II ruši Beograd i njegovim kamenom gradi Zemun
1154.
Vizantijski car Manojlo I  ruši Zemun i istim kamenom ponovo gradi Beograd
1182.
Ugarska napala i opljačkala Beograd
1284.
Beograd postaje srpski grad. Vlast preuzima kralj
Dragutin
1316.
Kralj  Milutin oružano osvaja Beograd
1319.
Ugarski kralj osvaja i spaljuje Beograd
1382.
Protivnici ugarske krune, braća Horvati, osvajaju Beograd
1386.
Ugarska je povratila Beograd
1403.
Despot Stefan Lazarević obnavlja tvrđavu i gradsko naselje, i proglašava ga srpskom prestonicom
1427.
Ugarska preuzima Beograd
1440.
Turska napada Beograd, ali će grad, uz velika razaranja, biti odbranjen

1456.
Ugarska i krstaška vojska odbraniće od turske vojske Beograd. Grad je razrušen
1521.
Ugari predali Beograd Turcima, posle dvomesečne opsade
1688.
Austrija preotela Beograd od Turaka
1690.
Turci isteruju Austrijance iz Beograda
1717.
Austrijska vojska osvojila Beograd
1739.
Turci vraćaju Beograd
1789.
Austrijanci su ponovo u Beogradu,
1791.
Turci se vraćaju u Beli grad
1806.
Srpski ustanici zauzimaju Beograd koji postaje centar nove Srbije

1813.
Turci ponovo zauzimaju Beograd
1867.
Mihailu Obrenoviću predati ključevi Beograda
1914.
Austrijska vojska ulazi u Beograd i ostaje samo tri meseca, da bi...
oktobra 1915.
... ponovo ušla i ostala tri godine
1941.
Nemci bombarduju Beograd 6. i 7. aprila, i 12. aprila ulaze u njega tako razrušenog
1944.
Amerikanci i Englezi  osam puta bombarduju Beograd od aprila do septembra 1944. godine
1944.
NOV Jugoslavije i Crvena armija oslobođaju  grad bez upotrebe artiljerije i avijacije da se ne bi izazavala nova razaranja
1999.
Od 24. marta pretposlednje godine 20. veka u narednih 78 dana dana Beograd je praktično stalno bio na nišanu  NATO bombardera. Nije bilo dana da  u okviru operacije „Milosrdni anđeo” nije bila neka od meta u Beogradu ili u njegovoj okolini.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News
Tagovi

Drugi pišu

Pročitajte više

Komentari (0)

Ostavi komentar

Najnovije iz rubrike

Politika
Tenis
Fudbal
NISAM NAIVAN I GLUP, NIKADA NEĆU KLEKNUTI NA KOLENA! Fudbaler odbio da ispoštuje minut tišine i oduševio pola sveta!

"NISAM NAIVAN I GLUP, NIKADA NEĆU KLEKNUTI NA KOLENA!" Fudbaler odbio da ispoštuje minut tišine i oduševio pola sveta!