Društvo

ŽIVOT NA ŽEDNOJ BELOKAMENICI: Selo Trnava na Zlatiboru dobilo istorijski "rodoslov"

Dragoljub Gagričić

21. 02. 2021. u 15:30

TRAGAJUĆI po arhivskoj građi, još od turskih poreskih deftera knežine Rujno u Beogradskom pašaluku, pa u nizu popisa Kneževine Srbije, matičnih knjiga, publikacija, zapisa i svedočenja građana, Milosav Obradović (73), profesor matematike iz Trnave i Danilo Stanojević (64), istraživač zavičaja iz Zbojštice, ostavili su naraštajima u monografiji "Trnava na Zlatiboru" podatke o prošlim vremenima, poreklu familija i doseljavanju na ove prostore, kao i značajnim zbivanjima.

ЖИВОТ НА ЖЕДНОЈ БЕЛОКАМЕНИЦИ: Село Трнава на Златибору добило историјски родослов

Foto Privatna arhiva

Selo u istočnom delu opštine Čajetina, između Sirogojna, Gostilja, Alinog Potoka i Rožanstva, na prosečnoj nadmorskoj visini od 880 metara, ima oblik kvadrata, na obodima šumskih potesa.

- Trnava je ime dobila, najverovatnije po trnu, niskom žbunu, a na belokamenici, koja oskudeva vodom, kao i okolina, jesu pašnjaci i livade. Uz stočarstvo i zemljoradnju, Trnavci su se bavili drvodeljstvom i drugim zanatima, a posebno kiridžilukom, razmenjivali po Srbiji luč i katran za žito, terali drvene sudove, te pekli kreč i ciglu i odlazili na sezonske poslove u okolnim selima i preko Morave i na branja kukuruza u Banatu. Mnogi su se, zbog nemaštine, raselili - kažu autori knjige u izdanju Biblioteke "Ljubiša R. Đenić" iz Čajetine.

MOBA Komšije kod Mladenka Mitrovića 1964., Foto Privatna arhiva

KROZ Trnavu je prolazio stari karavanski put od Užica i preko Ljubiša i Uvca izlazio na Carigradski drum. Karavani su stizali i sa istoka, od Novog Pazara preko Mučnja i na Vladajama još se raspoznaju ostaci turske kaldrme. Stari karavanski drum danas je regionalni put i žila kucavica ovog kraja.

UMEĆE Mitrovićev spomenik patrijarhu Raškoviću, Foto Privatna arhiva

- Ovde je sadašnje stanovništvo pustilo korene pre 270 do 300 godina. Doseljavanje iz stare Hercegovine, Polimlja i Raške započelo je u 18. i u većim ili manjim razmerama trajalo je do kraja 19. veka. Trnava je mnogima bila samo ustupna stanica. Obradovići i Milosavljevići su najstarije doseljeničke familije. Prema najstarijem poznatom dokumentu, Trnava je 1795. godine imala 14 kuća sa 39 poreskih glava. U popisu 1863. bilo je 149 kuća sa 1.040 stanovnika. Nepun vek kasnije selo je imalo 100 kuća sa 527 stanovnika, a 2011. godine 89 kuća sa 200 stanovnika - zapisali su među korice knjige Obradović i Stanojević.

Trnavci intelektualci

Trnavci su ponosni što su iznedrili šest doktora nauka i 21 meštanina sa fakultetskom diplomom. Zavičaj im je kičicom i dletom proslavio samouki slikar i vajar Vladimir Mitrović (1953-2016), pa nastavljaju tradiciju slikarske kolonije "Trnava".

UZ zapise o životu na novim ognjištima, ishrani, odevanju, krsnim slavama, krstonošama, svadbama, narodnom stvaralaštvu, kmetovima, zadruzi, prvoj školi (1948) ugašenoj posle četvrt veka, autori donose i najdragocenije podatke - rodoslove 35 familija sa ograncima. Najbrojnije su familije Obradovići, Dedovići, Ilići, Mihajlovići, Jankovići, Tošići...

USPOMENE Svadba u Trnavi, nekada, Foto Privatna arhiva

Iz knjige potomci danas mogu da saznaju ko je od predaka bio pod ustaničkim barjacima Karađorđa i Miloša, ko je u seljačkim odelima čuvao granicu od Turaka ili išao u Javorski rat. Na stranicama su i imena palih na bojištima 1912-1918. godine, te preživelih solunaca, ali i svedočenja o prilikama u Drugom svetskom ratu i zaposlenima u državnim službama.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News
Tagovi

Drugi pišu

Pročitajte više

Komentari (0)

Ostavi komentar

Najnovije iz rubrike

Politika
Tenis
Fudbal
NIJE FEDERER NAJBOLJI - ĐOKOVIĆ JE! Zverev zakopao Rodžera, Rafu i sve njihove navijače (VIDEO)

"NIJE FEDERER NAJBOLjI - ĐOKOVIĆ JE!" Zverev "zakopao" Rodžera, Rafu i sve njihove navijače (VIDEO)