Zetovi kneza Lazara

 SRAMNA uloga izdajnika u tragičnoj kosovskoj epopeji ostala je u srpskom narodu do dana današnjeg neodvojiva od ličnosti Vuka Brankovića, iako istorijski spisi govore suprotno. Ugledni srpski vlastelin, zet kneza Lazara, hrabro se borio na kosovskom bojištu, sve dok ishod bitke nije odlučen. Povukao se da bi sačuvao pogibelji ostatak svoje vojske, ali je do kraja života ostao zakleti neprijatelj osmanlija.
U feljtonu koji započinjemo, objavljujemo dosad malo poznate detalje iz srednjovekovnih spisa o životu Vuka Brankovića, koji do današnjih dana nosi prokletstvo izdaje srpstva.
Knez Lazar Hrebeljanović koji se na dvoru cara Uroša zalagao za jedinstvo srpske države, sa nasleđenim diplomatskim osobinama svog oca, slat je od cara Uroša da miri zavađene strane. Posle Maričke bitke i Uroševe smrti, ulagao je sve snage da ostvari jedinstvo preostale srpske države kojom je vladao, oštro istupao protiv velikaša koji su remetili red u državi, težio da je proširi na svoju staru baštinu i neke druge sporne oblasti, kao i da uspostavi što čvršće veze sa feudalnim srpskim državicama i drugim državama Južnih Slovena.
Pošto je učvrstio vlast i opremio i osposobio svoju vojsku, krenuo je najpre na Kosovo i tamo pripojio sebi svoju staru baštinu oko Novog Brda i Novo Brdo, a zatim Prištinu sa okolnim zemljama, koju je kasnije ustupio svom zetu Vuku Brankoviću.
Boraveći često na Uroševom dvoru, gde je služio knez Lazar, Vuk Branković se zagledao u Lazarevu najstariju ćerku Maru i oni se zavole. Kad je Vuk zaprosio od roditelja, oni mu je rado dadoše, smatrajući ga solidnim srpskim oblasnim gospodarem, sa kojim će moći uspešno da sarađuju. Pri tom su knez Lazar i kneginja Milica imali u vidu i predstojeću tursku opasnost, koja je iziskivala ujedinjenje svih srpskih snaga, kao i drugih u susedstvu njihovih zemalja, kako bi se i rodbinski povezani lakše suprotstavili opasnosti koja se nadvila nad Balkanom.
Zato su oni svoju drugu ćerku Draganu udali za Aleksandra, sina bugarskog cara Jovana Šišmana u Trnovu, treću ćerku Jelu za gospodara Zete Đurđa Stratimirovića Balšića i četvrtu ćerku Teodoru za Nikolu Caru, koji je bio najpre mačvanski, a zatim i hrvatsko-dalmatinski ban i mađarski palatin.
Marina i Vukova svadbena povorka je krenula iz Kruševca u leto 1371. godine i završila veoma svečano u Deviču, centralnom mestu Drenice.
Od tada će knez Lazar i Vuk Branković, sve do Kosovskog boja, živeti u velikoj slozi sa puno međusobnog razumevanja i poštovanja.
Vukov uspon će uz punu podršku moćnijeg tasta delovati uporedo sa usponom kneza Lazara i uz zajedničko delovanje koje će ih učiniti jačim.
Tako je Vuk uspeo da svoju skromnu baštinu u Drenici proširi gotovo na sve strane i stvori dobru osnovu za izgradnju solidne države koja će odigrati značajnu ulogu u predstojećoj turskoj invaziji na Srbiju.
Za Lazarevo i Vukovo širenje od presudnog je značaja bila pogibija Vukašina i Uglješe Mrnjavčevića, slom agresivnog župana Nikole Altomanovića, kao i smrt mađarskog kralja Lajoša I.
Tako su se širile njihove oblasti - Lazarevih prema jugu na račun Mrnjavčevića, Rastislavića na severoistoku, Mađarske na severu i Nikole Altomanovića na severozapadu, a Vukovih prema jugozapadu na račun Mrnjavčevića i Balšića, kao i prema severoistoku prema posedima Nikole Altomanovića.
Vukov uspon je bio nešto sporiji, ali je on ipak uspeo da od Vukašinovih sinova preotme Skoplje i delove teritorija u severnoj Makedoniji, a od Balšića Prizren i Peć, i pripoji sebi niz drugih teritorija na zapadu i severoistoku.
Tako su se sada u njegovoj oblasti nalazili veći gradovi: Skoplje, Peć, Prizren, Priština, Vučitrn, Trepča, Sjenica, Komorani na Limu i Brskovo na Tari.
Na njegovoj teritoriji nalazilo se i nekoliko jačih tvrđava Jelač, Borač i Čačin u Drenici, Zvečan i Mali i Veliki Petrč kod Nerodimlja.
Vukove zemlje obuhvatale su prostor prema severu, blizu Zvečana. Dalje se prostirala oblast Musića. Granica sa ove strane išla je ispod planine Golije, skretala na zapad, prelazila reku Deževu ispod Lozne i izbijala na Sokolovicu, pa prelazila reku Rašku južno od Glušaca. Između Raške i Ibra, granica je bila na levoj pritoci Ibra Plakaonici. Istočno od Ibra granica je bila na njegovoj desnoj pritoci Bistrici, pa dalje izbijala na Kopaonik i spuštala se prema jugoistoku na Lab, pa na tesnac koji odvaja župu Lab od Kosova.
Na jugu je Vuku ostala dolina reke Lepenac preko koje je izbijao na Vardar. Granica je sa te strane išla bregovima koji čine vododelnicu sliva Južne Morave s jedne i Sitnice i Lepenca s druge strane.
Vuk Branković na Vardaru izgleda nije imao ništa sem Skoplja i neposredne okoline.
Od planine Golije granica Vukovih zemalja išla je jednim delom prema zapadu i obuhvatala Sjenicu, zatim skretala na jug istočno od Prijepolja i Mileševe, koji su od 1373. godine bili pod bosanskom vlašću. Južno od Prijepolja Vukova granica je prelazila Lim, tako da su Komorani ostajali na Vukovoj strani.
Pored ovoga, Vuk je držao i izvesna sela oko gradova Prizrena i Peći, čije je granice nemoguće utvrditi.

DRENICA SVA SRPSKA
PREMA turskom katastarskom popisu poreskih glava iz 1455. godine u bivšoj oblasti Brankovića u Drenici, bilo je ukupno 58 seoskih naselja, sa 1.900 kuća, od čega samo desetak albanskih.
U Vukovoj oblasti bilo je dosta plodnog zemljišta i ruda, a preko nje su prolazili poznati trgovački putevi. Sve ovo, kao i dosta razvijeni gradovi omogućavali su brzi razvitak zanatstva i trgovine.
(Nastaviće se)