140 GODINA OD PROGLAŠENJA SRBIJE ZA KRALJEVINU: Izložba pisama, nameštaja i ličnih stvari Obrenovića u Adligatu
PRE tačno 140 godina, 6. marta 1882. godine, kralj Milan Obrenović proglasio je Srbiju za kraljevinu. Tim povodom u Udruženju za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju Adligat, u saradnji sa Opštinom Voždovac, reorganizovana je stalna postavka kutka Obrenovića i prikazana izložba predmeta i dokumentacije vezanih za kralja Milana i Obrenoviće.
Adligat
- Šestog marta po novom kalendaru 1882. godine kralj Milan je, na osnovu zakona donetog u Skupštini, objavio proglas kojim podiže status Kneževine Srbije na status kraljevine. Naredna dva dana na svečanoj audijenciji kod kralja bili su austroguarski, nemački, italijanski, ruski i engleski poslanici, tako da su za samo dva dana sve velike sile priznale Kraljevinu Srbiju - kaže Viktor Lazić, predsednik Adligata.
U Kutku Obrenovića može se videti originalan nameštaj kraljice Natalije Obrenović, poklon Danice Leko za legat ove stare beogradske porodice. Tu su kraljičin garderobni orman, toaletni sto i dve stolice, koje je često koristila.
Tu su i kraljeva pisma. Javnosti je u Beogradu po prvi put prikazana cela prepiska od 27 stranica pisama ispisanih rukom kralja Milana, tačnije uputstva za vladanje namenjena njegovom sinu Aleksandru. Deo prepiske biće stalno izložen u okviru postavke muzeja na Banjici, dok će deo biti izložen u novom ogranku Adligata koji se planira u Inđiji.
Izložene su i originalne slike kralja i kraljice, snimljene oko 1880. godine, kao i fotografija kralja Aleksandra i kraljice Drage Obrenović, slikana u Niškoj banji, šest meseci pre atentata. Tada su se fotografisali sa oficirskim korom, zapravo sa svojim budućim ubicama, a ispod fotografije se nalaze i originalni potpisi kraljevskog para.
Na izložbi su i meniji sa dvora Obrenovića, kao i jedno nepoznato pismo kraljice Natalije, uz njenu retku fotografiju iz doba kada je još bila zaručnica srpskog kralja.
Tu su i predmeti vezani za kneza Mihaila Obrenovića, kao i prva srpska knjiga o policiji, sa prvim poznatim rukopisom kneza Mihaila iz 1828. godine. Ona pokazuje da je knez bio pismen već u svojoj petoj godini, što je tada bila retkost i na evropskim dvorovima. Izložena je, prvi put posle dve godine i restauracije poveza, i ogromna knjiga o Parizu iz lične biblioteke kneza Mihaila, na kojoj se mogu videti pečat i knežev eks libris.
Pored ovih predmeta, izložen je i rukopis Milana Piroćanca, ministra inostranih poslova i predsednika srpske vlade, kao i jedno pismo Stojana Novakovića, takođe ministra i predsednika SANU. Izabrani su predmeti baš ove dvojice velikana zato što se njihovi potpisi, pored kraljevog, nalaze na proglasu kojim Srbija postaje kraljevina. U to vreme Piroćanac je bio predsednik ministarskog saveta (njegov potpis nalazi se odmah ispod kraljevog na proglasu), a Stojan Novaković ministar prosvete i crkvenih poslova. Istim dokumentom proglašen je i kraljević Aleksandar za naslednika prestola, pa su na izložbi istaknuti i predmeti vezani za njega.