BESMRTNICI SA SRPSKOG NEBA: Junaci odbrane Beograda u aprilskom ratu 1941. najpre pred Kruševljanima

S. BABOVIĆ

02. 03. 2021. u 06:21

PRVI u Srbiji, kruševački Narodni muzej je - do 8. marta - domaćin nesvakidašnje, putujuće izložbe pod nazivom "Vitezovi čeličnog neba: 51. vazduhoplovna grupa".

Foto S. Babović

I, to je odlična prilika za podsećanje na već čuveni Aprilski rat tokom kojeg je neprijateljska alijansa dejstvovala sa 600 bombardera i oko 360 lovačkih aviona, dok se avijacija Kraljevine Jugoslavije branila sa svega 40 vazduhoplova. Postavka je, zato, posvećena herojima odbrane Beograda u periodu od 6. do 12. aprila 1941.

Foto S. Babović

- Kompletan 6. lovački puk, kojem je pripadala i 51. vazduhoplovna grupa, tada je pokazao je izuzetno junaštvo i požrtvovanost, jer se suprotstavio agresoru koji je imao i oko 2.300 aviona spremnih da iz baze "Marite" polete u akciju na Balkanu. Mi smo, istovremeno, raspolagali sa 406 letelica, od kojih je samo 315 njih bilo u borbenom stanju - kaže Ognjen M. Petrović, autor publikacije i pomenute izložbe koje su deo projekta Unije ratnih veterana i invalida grada Beograda i Ministarstva rada, povodom 80 godina od Aprilskog rata.

KOMPLETIRANA POSTAVKA

PORED fotografija pripadnika 51. vazduhoplovne grupe, postavku čine i prikazi Nemaca tokom obilaska ostataka izgorelih lovaca i aerodroma, a tu su i foto-dokumenti neprijateljske avijacije snimljeni iz vazduha, nastali tokom razaranja prestonice. Neizostravan deo su i delovi pilotske opreme iz tog doba - kape, epolete, značke, mape...

Ognjen M. Petrović, Foto S. Babović

- odnosno artefakti o organizaciji vazduhoplovstva uoči Drugog svetskog rata, sa detaljima o formacijama, klasifikaciji i tipovima aviona, te njihovom stanju i zadacima.

Pritom, događaji su rekonstruisani uz pomoć literature, a retke sačuvane fotografije su poslužile za izradu crteža aviona i oznaka koje su se odnosile na našu avijaciju.

Foto S. Babović

Među desetoricom pilota Kraljevine Jugoslavije, dvojica su bila pripadnici upravo 51. vazduhoplovne grupe. A, narednik Đorđe Stojanović je još 1991. svedočio Petroviću o tome da je lično oborio četiri neprijateljska aviona, a pogođen je tokom potere za jednim agresorom na nebu ka Smederevu...

Nažalost, kraj 51. vazduhoplovne grupe, ali i čitavog 6. lovačkog puka je usledio veoma brzo - već 12. aprila, kada im je i preostalih deset vazduhoplova zapaljeno na stajanci.

Foto S. Babović

- Seriju putujućih prezentacija smo, nimalo slučajno, započeli upravo u Kruševcu, jer je tog 6. aprila bombardovan i deo ovog grada - kaže predsednik Unije ratnih veterana i invalida grada Beograda Željko Kozlina, najavljujući i to da će ova nesvakidašnja postavka svoj "put" završiti na dan početka Aprilskog rata, u beogradskoj kafani "Zora", iz koje su se naši poloti i uputili u neravnopravni boj... 

Pogledajte više