DA LI STE ZNALI: Rimokatolička crkva u Vršcu sagrađena na temeljima džamije, osveštana na današnji dan (FOTO)

J. J. BALjAK

27. 12. 2020. u 13:52

CRKVA Svetog Gerharda u Vršcu najveća je i najlepša rimokatolička crkva u Srbiji, a malo je poznato da je ona sagrađena na temeljima – džamije.

Foto: J.J. Baljak/ Udruženje FeliksMileker

Da, na uglu današnje Ulice Vuka Karadžića i Bulevara Žarka Zrenjanina prvobitno je bila sagrađena džamija, koju su Srbi 1716. godine, nakon oslobođenja Vršca od Turaka, pretvorili u pravoslavnu crkvu. Međutim, već 1723. oni su tu bogomolju ustupili rimokatolicima, jer su dobili plac za izgradnju nove crkve, koja je bila bliža srpskom delu grada (Vršac se, inače, do 1795. delio na srpski i nemački).

-Džamija je najpre bila samo preuređena i adapritana, ali se brzo pokazalo da crkva te veličine ne odgovara naraslim potrebama vernika u Vršcu, pa je najpre proširena, a kasnije je na njenom mestu sagrađena barokna rimokatolička crkva – objašnjava Miodrag Mladenović, arhitekta konzervator, koji je radio na projektu sanacije fasade ovog najznačajnijeg objekta u Vršcu, koji tek treba da se realizuje.

Foto: J.J. Baljak/ Udruženje FeliksMileker

 

On pojašnjava i to da je ta barokna crkva stradala u velikom nevremenu 1816. godine, zbog čega su rimokatolički vernici pristupili izradi projekta mnogo veće bogomolje.

-Vrščani su 1848. uradili prvi projekat nove crkve, ali on nije zadovoljio zahteve temišvarskog namesništva, pa su posle više pokušaja 1857. napravili projekat po kom je u neogotskom stilu sagrađena današnja crkva. Kompletni radovi su završeni 27. decembra 1863. godine, kada je i osveštana – kaže Mladenović.

Crkva je prvobitno bila prekrivena pločama majolike, koje je izradila poznata bečka radionica, ali one nisu mogle da odole specifičnoj vršačkoj klimi, te su arhitekte, koje su radile zgradu parlamenta u Budimpešti, 1902. godine sanirale oštećenja i napravile značajne vizuelne promene na objektu.

Foto: J.J. Baljak/ Udruženje FeliksMileker

 

-Povećali su centralnu rozetu i dodali kipove svetitelja, čime je crkva dobila mnogo bogatiju formu, koja je prisutna i danas – dodaje Mladenović.

Koliko se vodilo računa o simbolici i svakom detalju, govori i podatak da zamišljena centralna linija crkve prolazi tačno kroz srce kipa Hrista Spasitelja, koji se nalazi između dva tornja.

Inače, dotrajalu fasadu ovog impozantnog objekta od iduće godine očekuje obimna rekonstrukcija. Mladenović ističe da projektom nije predviđeno mnogo odstupanja od izgleda fasade na koji su Vrščani navikli.

Pogledajte više