STERIJINA PESMA KAO MARSELJEZA: Ustaj, ustaj, Srbine!
PESMA Jovana Sterije Popovića – "Ustaj, ustaj, Srbine", za Srbe u Ugarskoj je tokom Mađarske bune 1848. godine bila nešto poput francuske Marseljeze.
Foto: TO Vršac
Kličući te stihove, vojnici, zanatlije i seljaci ohrabreni su išli u borbe protiv nadmoćnijih Mađara, odlučni da se izbore za svoju slobodu.
Jakov Ignjatović je u svojim memoarima zapisao da su dane uoči i posle Uskrsa te godine obeležili nemiri u mnogim vojvođanskim mestima, kao i agitacija za zakazanu narodnu skupštinu u Novom Sadu.
- Narod kipti, po gradu šetaju naoružani Srbijanci i seljaci u sremskom odelu, a svuda se čuje "Ustaj, ustaj, Srbine, ustaj na oružje!" – zapisao je Ignjatović.
Jedna od takvih bitaka odigrala se na Petrovdan, u blizini Vršca, Sterijinog rodnog grada.
Nošeni njegovim rečima, srpski dobrovoljci, ulogoreni u Alibunaru, krenuli su, mimo vrhovne komande, da oslobode okupirani Vršac, ali i da se osvete za bezrazložno masovno ubistvo seljaka u obližnjem Vlajkovcu.
Međutim, bili su pokoreni neposredno pred ulaz u grad, na mestu nekadašnjeg sela Keveriš, gde je, usred atara, stajala samo stara crkva posvećena letnjem svetom Nikoli.
Povlačeći se, nekolicina srpskih vojnika se sakrila unutra, ali ih je mađarska elitna vojska – husari, pronašla i masakrirala, a crkvu granatama sravnila sa zemljom.
Kao sećanje na taj događaj, Vrščani su prošlog leta počeli da grade potpuno novu crkvu na temeljima stare svetinje.
Kada bude završena, u njoj će se svakog Petrovdana održavati pomen na stradale vojnike.