U VRŠCU PO UGLEDU NA SVETSKE METROPOLE: Mapirali spomenike znamenitih građana
PO ugledu na neke svetske metropole, na Gradkom groblju u Vršcu obeležena su grobna mesta svih 26 znamenitih građana, od kojih je većina dala veliki doprinos političkom, kulturnom i duhovnom životu cele Srbije, dok je na ulazu u tu večnu kuću postavljena mapa sa detaljnim prikazom lokacija njihovih spomenika.
Foto J.J.Baljak
Ta akcija lokalnog komunalnog preduzeća već je izazvala pozitivne komentare sugrađana, a očekuje se da će, kada se epidemiološka situacija stabilizuje, ovim večnim stazama prolaziti i brojni turisti.
Sve je krenulo spontano, pre tri godine, kada su komunalci rešili da o svom trošku obnove izbledeli spomenik ocu srpske drame Jovanu Steriji Popoviću, koji nije imao potomke, pa, samim tim, ni koga da brine o njegovom grobu. Zlatna slova na sivom kamenu sada jasno ukazuju da ovaj velikan tu počiva, što pre obnove nije bilo moguće videti.
- Još šestoro naših velikana, među kojima je i čuveni šahista Bora Kostić, nema naslednike, pa njihovi spomenici propadaju. Sve ćemo ih postepeno obnavljati, nadam se i uz pomoć ljudi dobre volje, jer nam je želja da sačuvamo sećanje na svoje znamenite sugrađane - ističe Srđan Nikić, šef službe pogrebnih usluga u JKP "Drugi oktobar".
SLAVNA IMENA
NA vršačkom groblju počiva i slavni arhitekta Dragiša Brašovan, kao i njegov brat Nikola, istaknuti srpski pedagog. Tu je i prva žena enigmata u Srbiji Jelka Gerdec, prva žena jedriličarski akrobata u Jugoslaviji i žrtva fašizma Mila Matejić, operska pevačica Sultana Cijuk, svetski priznati slikari Karel Napravnik i Svetislav Vuković, rođena sestra Bore Kostića Olga Kuzmanović, koja je osnovala prvo dečje obdanište u Vršcu, kao i matematičar i autor školskih udžbenika Aleksandar Kron.
Kao podsetnik na značaj vršačkih velikana, ispred svakog spomenika postavljene su lepo uređene table sa fotografijom i biografijom pokojnika. Takođe, svima je dodeljen i status zaštićenog grobnog mesta, što je u čitavoj ovoj priči i najvažnije. Nadgrobni spomenik Bori Kostiću Foto J.J.Baljak
- Ako se grobno mesto ne plaća više od 10 godina, što je slučaj sa velikanima koji nemaju naslednike, mi imamo zakonsko pravo da ekshumiramo posmrtne ostatke i prebacimo ih u zajedničku grobnicu, a to mesto ustupimo nekom drugom na korišćenje. To se, nažalost, desilo čuvenom vršačkom istoričaru Feliksu Milekeru - objašnjava Nikić.
- Dobijanjem ovog statusa uspeli smo da ih zauvek zaštitimo, kao i da, s druge strane, porodicama ostalih velikana zabranimo da prodaju grobna mesta svojih predaka. Njima će biti dozvoljeno da nastave sa sahranjivanjem u tim grobnicama.
Sve ovo rađeno je u dosluhu sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture iz Pančeva. U planu je ostvarivanje saradnje i sa Turističkom organizacijom Vršca i Gradskim muzejom, kako bi se, za početak, tu održavali časovi istorije za srednjoškolce i đake viših razreda osnovnih škola.