SLOBODAN SPRAO MRLJE ISTORIJE: Vraćeni krstovi na raskršća u Runjanima i Grnčarima (FOTO)
DRVENI krstovi na seoskim raskršćima u Jadru, kao i čitavoj Srbije, masovno su uništavani odmah posle Drugog svetskog rata, najviše krajem proleća i početkom leta 1945, što je slučaj i u selima Runjanima i Grnčari, u lozničkom kraju.
Pre toga, stajali su decenijama od naseljavanja ovdašnjih ljudi, najviše iz Stare Hercegovine, i bili su mesta saborovanja ovdašnjih ljudi, zabave i druženja, paljenja lila za Petrovdan i mesta gde su, obavezno, stajale povorke sa pokojnikom na putu do groblja, koje je bilo i ostalo kraj druma Loznica – Valjevo. Meštani su, godinama i decenijama, samo šapatom govorili o onima, koji je „novo doba“ najavljivali i ovakvim „revolucionarnim akcijama“.
Selo pamti da su vandali koji su to činili, a bili su starosti od 18-20 godina, mada nepismeni ili polupismeni, ekspresno, postajali vozači, trgovci, aktivni ili rezervni oficiri ili podoficiji, matičari i službenici u opštinski, državnim preduzećima i školama.Nekako slično, kroz minule decenije, „vukli“ su i svoje mlađe, od toga da bliže služe vojni rok u JNA do zaposlenja u najboljim državnim firmama i službama.
- Interesantno je da su gotovo svi doživeli velike porodične tragedije, od rane smrti članova porodica do ostanka bez potomstva, a da su svi oni doživeli duboku starost i da se, nikad i ničim, nisu pokazali da su se pokajali - pričaju nam vremešni meštani Runjana.
Runjanac Slobodan Ćosić, koji je dugo živeo u Australiji, kao čovek koji je, vazda, ostao posvećen Bogu, rodu i otadžbini, kao i njegovi preci, platio je da se na raskrćima u Runjanima i Grnčari urade krstovi od nerđajućeg materijala, što je brzo i valjano učinjeno.Tako je tradicija obnovljena posle više od sedam decenija i ispravljena velika mrlja iz prošlosti, koja je nekim meštanima i njihovim potomcima dugo bila dobra preporuka…