BILI SU SKRIVENI 120 GODINA: Arheološko otkriće u Smederevskoj tvrđavi, nađeni ostaci topovske kule i cevi do hamama
TOKOM istraživanja u sektoru Varoške kapije Smederevske tvrđave, arheolozi su otkrili temelje turske Topovske kule sagrađene 1483, koja je porušena zbog gradnje tadašnje pruge od Beograda do Niša.
Minule sedmice, posle 120 godina, delovi građevine su ponovo ugledali svetlost dana, odnosno stručnjaci su naišli na obrise petougaone turske kule, te još tri ostale - za topovske baterije.
- Taj deo spoljašnjeg odbrambenog prstena je imao tri topovske kule na uglovima i ovu, četvrtu, ispred ulaza. Ona je bila prolazna i iz nje se išlo pravo na kapiju - objašnjava vršilac dužnosti direktora Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika Dejan Radovanović, navodeći da je istovremeno otkrivena i vodovodna linija od keramičkih cevi, najverovatnije takođe iz turskog doba, s obzirom na to da je bila postavljena ka hamamu u Tvrđavi.
Areheolozi sada, posle mašinskih, nastavljaju ručna iskopavanja na dubljim slojevima i nadaju se da će utvrditi ko je i kada napravio ovu vodovodnu liniju, kao i da će naići na zanimljive nalaze koji se vekovima kriju ispod zemlje.
Inače, prostor nekadašnjeg dvora despota Đurđa i Proklete Jerine - Mali grad - već je arheološki istražen, ali su ulaz u utvrđenje i Veliki grad poslednje srpske prestonica i dalje arheološka nepoznanica.
Na ovom prostoru od 11 hektara su obavljena tek delimična iskopavanja, a najvažnije dileme nisu razrešene jer arheolozi veruju u to da se na ovom prostoru nalaze ostaci Saborne crkve posvećene Blagoveštenju, koju je despot Đurađ podigao kao svoju zadužbinu. U njoj su, po istorijskim podacima, pohranjene mošti jednog od apostola Hristovih, jevanđeliste Luke koje je Branković otkupio za 30.000 dukata, verujući da su poslednja zaštita i spas srpske despotovine. Mošti su kasnije prenete u Veneciju, ali tajna svetilišta u Smederevu do danas je ispod zemlje.
Druga velika misterija je grob Đurđa Brankovića. Iako ima i drugačijih mišljenja, mnogi arheolozi veruju da se on nalazi baš na prostoru Smederevske tvrđave, tačnije u ostacima velike mitropolitske crkve koja još nije otkrivena.