FASADA ZA PONOS SRCA BRANIČEVA: Zgrada nekadašnje apoteke "Dušmanić", u centru Požarevca, uspešno rekonstruisani spomenik kulture
JEDAN od značajnijih spomenika kulture na području grada, ali i čitavog Braničevskog okruga, svakako je i zgrada nekadašnje apoteke "Dušmanić", sagrađene krajem 19. veka.
D. Novković
Spratno zdanje u centru Požarevca, čija se fasada svrstava među najlepše u Srbiji, u periodu od 1890. do 1894. podigao je ugledni farmaceut Mihailo Dušmanić (1857-1929), čiji su se preci u ovaj deo Srbije svojevremeno doselili iz Hercegovine.
Biseri
OSIM obnove fasade nekadašnje apoteke "Dušmanić", u Požarevcu su zablistale još četiri stare zgrade. Svojim izgledom, centar grada sada značajno ulepšavaju i apoteka "Kuzmanović", Politehnička škola, OŠ "Dositej Obradović" i objekat nekadašnje pekare "Janković".
U prizemlju objekta izgrađenog u stilu srednjoevropskog romantizma, Dušmanić je otvorio apoteku koja je, shodno tadašnjim propisima, imala prostoriju za kancelariju, materijale i laboratoriju, kao i deo za stanovanje farmaceuta.
Inače, ovaj ugledni Požarevljanin bio je zet industrijalca Jakova Bajlonija, oženjen njegovom ćerkom Marijom, a o ugledu koji je uživao svedoči i podatak da je 5. oktobra 1918, u prisustvu 140 viđenijih sugrađana, izabran i za predsednika Opštine...
Nažalost, zgrada porodice Dušmanić decenijama je samo propadala, jer - od nacionalizacije - nijednom nije bila obnovljena. Tek 2010, uviđajući njenu arhitektonsku lepotu i istorijski značaj, lokalna samouprava je za rekonstrukciju fasade izdvojila 11 miliona dinara. Radilo se, pritom, o izuzetno zahtevnom poslu, jer je radove trebalo obaviti u skladu sa prvobitnim, originalnim izgledom.
Istovremeno, tokom rekonstrukcije koja je obavljena u dve faze, obnovljeni su i krov, i stolarija, a takozvani vajarski radovi - zbog mnogobrojnih ukrasnih delova prvobitne fasade - podrazumevali su izradu kalupa po sačuvanim originalima, koji su kupljeni u Austriji. A, da sve bude apsolutno autentično, za projekat je pribavljena saglasnost Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Smedereva, čiji su stručnjaci nadzirali neimare.