MANASTIR KUVEŽDIN PODIGAO SE IZ PEPELA: Srpska Sveta gora poslednjih godina sve više privlači pažnju vernika (FOTO)
Po Fruškoj gori, smešteno je 16 srpskih pravoslavnih manastira, koji su se od prvobitnih 35 koliko ih je bilo u 16. i 17. veku sačuvali do današnjih dana.
Foto S.Kostić
Upravo zahvaljujući njima Fruška gora dobila je drugi naziv srpska Sveta gora ili srpski Atos. Iz godine u godinu interesovanje za verski turizam se povećava, što potvrđuju i iz Turističke organizacije Grada Sremska Mitrovica, na čijoj se teritoriji nalaze četiri manastira i jedan iz skorašnjeg vremena. Najveću zainteresovanost privlači manastir Kuveždin kod sela Divoš, koji se posle 15 godina otkada je bio u ruševinama, podigao iz pepela i pleni svojom lepotom. Obnovu manastirske crkve koja je posvećena Svetom Savi, pomoglo je Ministarstvo kulture, a uređenje konaka finansirala je Sremska eparhija.
- Od 1942.godine kada su manastir Kuveždin ustaše zapalile i proterale 60 monahinja, pa sve do 2008.godine tu su bile ruševine. Crkva je rekonstruisana, obnovljena, stavljena nova fasada, urađene su zidne ikone i unutrašnja dekoracija na ikonostasu, koja je sva u pozlati. Severna strana sazidana je, tako da je manastir ograđen, odnosno zatvoren sa zidovima.– kaže Ljubiša Šulaja, direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Sremskoj Mitrovici.
Današnja crkva, koja je nikla iz pepela, nalazi se na temeljima spaljene crkve i ona je istovetna onoj koja je bila građena 1816.godine. A urađena je pomoću starih fotografija koje su ostale sačuvane.
- U proleće 1944. godine ustaše su minirale crkvu i konake, zajedno sa ekonomskim zgradama. Pod ruševinama crkve ostao je ikonostas, rad akademskog slikara Pavla Simića. Jedna od monahinja ovog manastira koja se zvala Jelena, vratila se u manastir i počela da spašava oko 20 ikona koje je sakrila u manastirskoj kapeli, ali je nažalost to platila svojim životom. Ustaše su je uhvatile kako traži ikone ispod izgorelih delova crkve, streljale i na nju nabacale ikone. U Kuveždinu je stradala arhiva, veći deo biblioteke, deo riznice sa crkvenim sasudima, odnosno svete knjige i predmeti- podseća Šulaja.
KONAKE OBNOVILA CRKVA
Obnova Manastira Kuveždin započela je 1997. godine, kada je sremska eparhija vlastitim sredstvima počela obnovu tri krila manastirskih konaka, koji su podignuti krajem 18. i početkom 19 veka. Radilo se fazno, jer nije bilo dovoljno sredstava. Konaci i ekonomske zgrade su odavno završeni pa su se tada i stvorili uslovi za život manastirskog bratstva.
Prema zapisima fruškogorski manastir Kuveždin podigao je poslednji srpski despot Stefan Štiljanović 1520 godine, a prvi put se spominje u turskim dokumentima 1566.godine kao '' manastir Sveti Sava''. Istorijski tragovi vode, da je u ovom manastiru nastala svetosavska himna, koju je napisao nepoznati kuveždinski kaluđer. Ilustracija V. N.