DVE BOGOMOLJE POD ZAŠTITOM: Hrišćanski simboli Vrbasa i Kucure u Novu godinu ušli sa statusom spomenika kulture
DVE crkve u opštini Vrbas od početka nove godine nose oznaku spomenika kulture.
Grkokatolička crkva, Foto P. Dešić
To su Grkokatolička crkva Uspenja Presvete Bogorodice u selu Kucura i Evangelističko-hrišćanska crkva A. V. (augzburškog veroispovedanja) u Vrbasu. Zaštita države im je, zbog izuzetne kulturno-istorijske i arhitektonsko-urbanističke vrednosti, obezbeđena odlukom Vlade Srbije, donetom poslednjeg radnog dana 2022. godine.
Crkva u Kucuri, čije preteženo stanovništvo čine Rusini, pripada Grkokatoličkoj eparhiji u Ruskom Krsturu. Sagrađena je 1795. godine u klasicističkom stilu sa primesama tzv. panonskog baroka. Podignuta je kao druga bogomolja ovdašnjeg življa, jer je prva, napravljena od naboja 1765. godine, odmah po doseljavanju Rusina u ovo selo, postala tesna zbog naglog povećanja broja grkokatoličkog stanovništva. Rešenje o izgradnji crkve donela je carica Marija Terezija.
Ikonostas kucurske crkve uradio je čuveni umetnik Arsenije Arsa Teodorović, tvorac prvog građanskog portreta (Dositeja Obradovića) u srpskom slikarstvu. Rezbarije na ikonostasu izradio je skulptor iz Sombora Johan Štajnhauzer. U svetilište crkve je 1959. godine postavljena velika slika "Carica - Bogorodica" akademskog umetnika Lazara Mikulića. Mađarska vlada obnovila Evangelističku crkvu, Foto Vrbas moj grad
Kucurski hram, koji nikad nije ostajao bez vernika, neprekidno je obnavljan, za razliku od Evangelističke crkve u Vrbasu, za čiju su sanaciju Vrbašani pisali peticiju, sa obrazloženjem da se spase kao jedan od simbola Vrbasa, a i zato što je zbog urušavanja predstavljala opasnost po prolaznike. Ova crkva je, takođe biser klasicizma, izgrađena 1820. godine.
- Vlada Mađarske izdvojila je oko 320.000 evra za popravku našeg hrama u okviru svog projekta revitalizacije hrišćanskih crkava u Vojvodini. Rekonstruisani su krov, kapa tornja i fasada. Stari sjaj je vraćen novim krstom i "jabukom" na vrhu zdanja. Očekujemo da se obnovi i unutrašnjost crkve - rekao je Imre Gšveng, predsednik Evangelističke crkvene opštine u Vrbasu. Ikonostas u kucurskoj crkvi, Foto P. D.
TURISTI
MIROSLAV Kovač, jedan od organizatora peticije za obnovu crkve u Vrbasu, ističe da je ona najveći evangelistički hram u Srbiji, sa svodom koji krasi freska "Luter pred sudom u Vormsu", delo znamenitog vojvođanskog slikara Jožefa Pehana.
- Crkva je iseljavanjem podunavskih Nemaca posle Drugog svetskog rata izgubila vernike, ali bi kao spomenik kulture mogla da privlači turiste i bude mesto umetničkih dešavanja - poručio je Kovač.