OBRISI SVETLOSTI NAD RAVNICOM: Vitraži, umetnost od komadića stakla, ukras su znametnitih zgrada u Banatu
VITRAŽI kao specifična osobenost starog Banata, oduvek su privlačili pažnju svojom raznolikošću, šarenilom i umetničkom notom.
Upravo tim povodom, u četvrtak 10. novembra u Muzeju u Zrenjaninu biće održano predavanje "Vitraži u Banatu – obrisi svetlosti nad ravnicom", posvećeno starim vitražima na prostoru Banata, u okviru izložbe Češko presovano staklo u ogledalu.
Istoričar umetnosti, kustos Dejan Vorgić, prezentovaće priču o vitražima koji danas krase Gradsku kuću, nekadašnju Županijsku palatu u Zrenjaninu, a fantastične slike na staklu je u više faza od 1887. do 1892. godine izveo češki slikar Eduard Kracman (1847–1922). Fokus predavanja usmeren je na stilske karakteristike izvedenih radova i njegovim ktitorima, ali i na onim vitražima koji nisu realizovani ili sačuvani.
Istoričar umetnosti Vanja Stojković, govoriće o vitražnom programu crkve Blažene Đevice Marije u selu Jaša Tomić, nekada Modoš, koja je podignuta i likovno uobličena u prvim decenijama 20. veka, kao i o tadašnjim stilskim stremljenjima, odnosno politizaciji kulture, vere i umetnosti. Predavanje Vitraži u Banatu – obrisi svetlosti nad ravnicom, deo je pratećeg programa izložbe posvećene češkom presovanom staklu, koje ima za cilj da skrene pažnju na bogato kulturno nasleđe staklenih slika.
- Vredno pomena je da su u nekadašnjem Velikom Bečkereku, vitraži krasili tri verska, dva javna objekta i niz privatnih vila, deo je tokom vremena izgubljen, ali treba uložiti napor u očuvanje postojećih, kao digitalnu rekonstrukciju danas izgubljenih - napominje kustos Muzeja u Zrenjaninu, Dejan Vorgić, uz napomenu da će na predavanju o vitražima moći da se čuju broni zanimljivi detalji i neke do sada ne ispričane priče o njihovom nastanku.
Poseban segment značajnog projekta čiji je autor Dejan Vorgić, su ogledala iz Zbirke primenjene umetnosti Narodnog muzeja Zrenjanin koja su prvi put izložena na tematskoj izložbi. Izložba Češko presovano staklo u ogledalu, moći će da se pogleda od 20. novembra u zrenjaninskom Muzeju, a na postavci će prvi put biti predstavljeni stakleni predmeti visokih umetničkih i dizajnerskih kvaliteta koji su nastali tehnikom presovanja, koji potiču sa teritorije Bohemije i Moravske (kasnije Čehoslovačke), ali ima i onih koji su proizvedeni na području Srbije pod jasnim češkim uticajem.
IZ 19. I 20. VEKA
Eksponati na izložbi povodom Međunarodne godine stakla, nastali su u vremenskom rasponu od sredine 19. veka, pa sve do poslednjih decenija 20. veka, potiču iz javnih zbirki muzeja u Novom Sadu i Zrenjaninu i više privatnih kolekcija.
BONUS - NAJAKTUELNIJI VIDEO SNIMCI