VERSKI DRAGULJ VRANJA SLAVI SEDAM VEKOVA: Metoh Hilandara - manastir Svetog Nikolaja Čudotvorca najlepši sakralni objekat grada
MANASTIR Svetog Nikole pravi je verski dragulj grada Vranja, bogate i burne istorije sazidan je između 1322. i 1331. godine, u vreme kralja Stefana Dečanskog, koji je crkvu i manastir darivao knezu Baldovinu, a uz to i sva prava i imovinu koju je crkva tada imala.
Foto J. Stojković
Povelja kojom se to darivanje potvrđuje napisana je u periodu 1343-1345. godine i predstavlja prvi pisani trag o crkvi Svetog Nikole, kao metohu manastira Hilandara.
Ove godine jedan od najlepših verskih objekata u gradu obeležava jubilej - 700 godina od početka gradnje i 690 godina od postojanja manastira. U godini jubileja, kako za "Novosti" kaže ekonom manastira protonamesnik Vedran Kostić, svetinju posećuje sve više vernika, a gotovo svakodnevno javljaju se vernici zahvaljujući na iscelenjima koja su se desila u manastiru.
- Ove godine završava se kompletna obnova manastira, završeno je freskopisanje, a u toku su radovi na završetku spomen-kosturnice koja će biti osveštana 4. oktobra kada se planira proslava velikog jubileja manastira, koji je nakon toliko vekova ponovo u punom sjaju - kaže protonamesnik Kostić.
Od 2018. u manastiru se nalazi verna replika ikone Hilandarske Trojeručice, a vernici govore da je isceliteljska.
- Zasada je zabeleženo nekoliko iscelenja posle molitve pred njenom ikonom u manastiru - kaže otac Vedran.
Manastir Nikolaja Čudotvorca u Vranju pretrpeo je brojne nedaće, u novijoj istoriji izgoreo je konak, vandali su ukrali zvono, koje je na sreću pronađeno i vraćeno.
Vranje je u srednjovekovnoj Srbiji bilo ne samo duhovno, već i ekonomski povezano sa manastirom Hilandarom, središtem srpskog duhovnog života. Međutim nakon Maričke bitke 1371. i Kosovskog boja 1389. godine, monasima Hilandara bio je otežan dolazak i život na ovom mestu, kao i prevoženje robe iz ovih krajeva na Svetu Goru i iz tog razloga krajem 14. veka napustili su manastir Svetog Nikole u Vranju.
Nakon odlaska monaha i vlastele, usled napada Turaka početkom 15. veka, ne postoje nikakvi podaci o životu manastira. Pisani tragovi o manastiru ponovo se pojavljuju 1894. i pored ostalog, govore o prvoj većoj obnovi crkve, koja je počela za vreme vladavine Obrenovića, a završena u vreme dinastije Karađorđevića, 1905. godine.
Uz crkvu, koja u to vreme nije imala kupolu, sagrađen je konak. U tom periodu, pa sve do
Drugog svetskog rata, manastir nije bio aktivan, osim što su se održavala redovna bogosluženja u crkvi. Po završetku Drugog svetskog rata, bogosluženja su bila samo nedeljom i na hramovnu slavu, 22. maja. Tako je bilo do kraja devedesetih godina prošlog veka, kada je episkop vranjski Pahomije pokrenuo još jednu obnovu te svetinje, kojom je obuhvaćen ceo manastirski kompleks.
Najpre je obnovljena crkva, na kojoj je podignuta kupola po ugledu na glavnu hilandarsku crkvu Vavedenja Presvete Bogorodice. Nakon toga, 2002. počela je gradnja pirga, tokom 2018. završena je gostoprimnica, obnovljen je konak, a kupljeno je i zemljište... Vedran Kostić, Foto J. Stojković
ŽIVOPISNI IKONOSTAS
ONO što ostavlja poseban utisak ne samo na vernike već i brojne turiste i putnike namernike je bogat ikonostas, koji broji 31 ikonu i rađen je početkom 20. veka, a oslikao ga je T. I. Budžorski i dar je ondašnjih imućnih vranjskih porodica, o čemu svedoče napisi. Slikane su u periodu od 1901. do 1905. godine.