I PRAISTORIJA NADOHVAT RUKE: Zavičajni muzej Župe izložiće sutra, prvi put, više od 1.000 eksponata

Među njima su i četiri spektakularne neolitske figurine iz perioda od 5.500 do 4.750 g. p. n. e, pronađene u drugoj polovini 20. veka i 2019. godine.

Svi eksponati čuvaće se, kako se ekipa "Novosti" uverila na licu mesta, pod posebnim sigurnosnim merama u modernom prostoru, koji će biti predstavljen javnosti na sutrašnjem svečanom otvaranju nove postavke.

- Verovatno da je najveći izazov pored same rekonstrukcije muzejskog prostora bila selekcija eksponata, kojih u tri zbirke imamo više od 3.000, kao i izbor iz fototeke sa oko 6.000 fotografija - kaže, za "Novosti", istoričar Miroslav Šljivić, v. d. direktora Zavičajnog muzeja Župe.

- Pokušali smo da oživimo kompletnu istoriju aleksandrovačkog kraja u 380 kvadrata.

Nadam se da ćemo ovom postavkom približiti posetiocima čime raspolažemo, kao i da će ona jednako značiti i turistima i ljudima Župe.

Ministarstvo kulture i informisanja investiralo je oko 4,2 miliona dinara u projekat rekonstrukcije, koji je podrazumevao sređivanje svih zidova, zamenu podova, pločica, ugradnju nove stolarije, mobilijara, elektroinstalacija, spuštanje plafona, novi prostor za konzervatore, kao i otvaranje suvenirnice u prostoru spomen-sobe Milosava Buce Mirkovića, u međuvremenu preseljenu u Dom kulture, koji nosi ime ovog zavičajnog autora.

- U prizemlju imamo 20. vek, podsećanje na istorijat muzeja koji je osnovao Milosav Bondžić, period industralizacije, svedočanstva o najvećim fabrikama, Drugi svetski rat, kao i jedinstvenu istoriju Prvog svetskog rata u kojoj je učestvovalo blizu 2.500 Župljana - navodi Šljivić.

- Posebna prostorija osmišljena je kao primer poljanske kuće, koje su služile za boravak vinara i vinogradara, dok nas na spratu očekuje gradska soba iz 19. veka. Izloženi su i značajni dokumenti, poput Ukaza kralja Milana Obrenovića na molbu bogatih Župljana iz 1882. godine da njihovu varoš Kožetin preimenuje po prestolonasledniku Aleksandru.

Srednjovekovna svedočanstva o gradu Kozniku, koji je bio vrlo živ u vreme kneza Lazara Hrebeljanovića i manastiru Drenči, čije je najstarije pominjanje u Žičkoj povelji iz 1382, sve do perioda antike i slavnih figurina vode posetioca kroz daleku prošlost vinskog kraja. Arheološkom lokalitetu Vitkovačko polje, čija je zaštićena površina 47 hektara i gde su pored figurine "Vita", nađene i statue "Lejdi of Aleksandrovac", "Madam de Vitkovo" i "Venus de Župa" poklonjena je zaslužena pažnja.

- I sama muzejska zgrada iz druge polovine 19. veka, od izuzetnog je značaja, pripadala je svešteniku Marku Bogdanoviću, a u njoj je boravio 1894. godine lično kralj Aleksandar - predočava za "Novosti" direktor Zavičajnog muzeja, koji od pre dve godine ima i status ustanove zaštite.

DRUŽINA PROFESORA BONDžIĆA

ZAVIČAJNI muzej je nastao zahvaljujući inicijativi grupi Collegium historisum Župa - družini đaka osnovanoj pri aleksandrovačkoj Gimnaziji pod palicom legendarnog profesora istorije Miloslava Bondžića. Od 1991. godine baštine lokalnu i nacionalnu istoriju, izdavači su časopisa "Župski zbornik", a u biblioteci čuvaju blizu 2.000 knjiga.

PRIČA O PILOTU

MEĐU novinama stalne postavke je i prikaz istorije jednog od trojice osnivača Čehoslovačke i idejnog tvorca moderne Slovačke, potpukovnika Milana Rastislava Štefanika (1880-1919), koji je 6. novembra, 1915. godine kao pilot u francuskoj avijaciji prinudno sleteo u Župu i kome su Župljani nesebično pomogli, pružajući mu utočište, hranu i vodu.