BRANIČEVO PAMTI ŽRTVE IZ KRALJEVA: U Galeriji savremene umetnosti u Požarevcu otvorena memorijalna izložba
POŽAREVAČKA Galeriji savremene umetnosti je domaćin izložbe "Kultura sećanja - ko ne pamti, iznova proživljava", sa dokumentima i fotografijama streljanih u Kraljevu tokom oktobra 1941.
Foto D. Novković
Jer, među stradalima je bilo i ljudi iz Braničevskog okruga, a postavku su zajednički priredili istorijski arhivi i narodni muzeji iz Požarevca i Kraljeva - povodom obeležavanja 80 godina od tragičnog događaja koji je trajao od 15. do 20. oktobra.
- Na ovoj izložbi, u čijem nazivu je stih iz pesme "Sloboda" Branimira Džonija Štulića, uz arhivska dokumenta su predstavljene i tematske slike umetnika sa prostora bivše Jugoslavije. Počeli su da ih rade počev od obeležavanja tri decenije zločina u Kraljevu, sve do devedesetih godina, kada su, zbog nove ideologije, takva obeležavanja postala nepoželjna - objašnjava Suzana Novčić koja je, uz Mirjanu Sević i Silviju Kraković, autorka izložbe.
A, među žrtvama je bilo i sedmoro iz Požarevca, te dvoje iz Velikog Gradišta. Najmlađi je bio vazduhoplovni narednik Radovan Pavlović (25), a najstariji Svetislav Vasić (44), ekonom u kraljevačkoj Poljoprivrednoj školi u Kraljevu. Ostali su bili limar, ložač, radnik, inženjer, kovač i bravar. Tri godine kasnije, tokom oslobađanja grada na Ibru, stradali su borci iz Kučeva, Dragoslav Lazić (24) i Milisav Pavlović (23), te Julka Pavlović (44), domaćica iz Požarevca. Foto D. Novković
Masovnim streljanjima u Srbiji, u oktobru 1941, prethodila je zloglasna "Naredba broj 888" nemačkog general-feldmaršala Vilhelma Kajtela, šefa vojne komande Vermahta, da se za jednog ubijenog nemačkog vojnika strelja 100, a za ranjenog 50 talaca. Osim u Kraljevu, prve ratne godine u tadašnjoj Jugoslaviji, masovni zločini su zabeleženi još u Mačvi i u Kragujevcu.
Zbornik identiteta streljanih
U GALERIJI kraljevačkog Narodnog muzeja je promovisano treće izdanje knjige Silviije Krejaković "Identiteti žrtava streljanih u Kraljevu oktobra 1941", koju je objavio Muzej žrtava genocida u Beogradu. - Umesto političke upotrebe i "licitiranja" brojem ubijenih i imenima žrtava, knjiga je istraživački rezultat koji odlikuje preciznost u utvrđivanju činjenica, okolnosti i konteksta - naglašava akademik Ljubodrag Dimić, recenzent studije. G. Ć.