MUKE ZBOG DIVLJIH KOPAČA: Arheološka nalazišta na meti vandala, postavljene table na lokalitetu Jerinin grad

Osim pljačke i nelegalne trgovine antikvitetima preko prestižnih aukcijskih kuća širom Evrope, šteta koju svojim rušilačkim aktivnostima nanose na zaštićenim i kulturnim dobrima nemerljiva je. Kako je višeslojno utvrđenje "Jerinin grad", na međi atara Staro Selo i Donji Mišević, jedno od najugroženijih arheoloških nalazišta pod zaštitom države, na prilazu lokalitetu i u zoni zaštite ispod utvrđenja postavljene su dve info-table.

- Table su postavljene po instrukcijama policije, na inicijativu gradonačelnika Jagodine Ratka Stevanovića, uz nesebičnu pomoć predstavnika Lovačkog udruženja "Crni vrh" i JP "Standard". Budući da sadrže odrednice upozorenja i zabrane nedozvoljenih iskopavanja, česti izgovor pljačkaša da nisu znali da je u pitanju lokalitet pod zaštitom, kojim se, pri hapšenju koriste - više ne stoji. Ovo je samo mali korak ka potpunijoj zaštiti lokaliteta i većem prisustvu na terenu svih činilaca zaštite - ocenjuje Smiljana Dodić, muzejski savetnik u Zavičajnom muzeju u Jagodini.

Ona dodaje da na ovom bogatom nalazištu iz perioda praistorije, antike-rane Vizantije i ranog srednjeg veka, nalaze sonde divljih kopača, raskopan lokalitet i uništene delove infrastrukture, ali da, nažalost, niko nije uhvaćen na delu. Dvadesetak arheologa, koliko ih je svega zaposleno u Zavodima za zaštitu spomenika kulture u Srbiji, koji su zaduženi za zaštitu celokupnog nepokretnog arheološkog nasleđa Republike Srbije, koji su nam preci ostavili u amanet, nije dovoljno da zaštite kulturno blago. Naša sagovornica smatra da je to moguće samo uz spregu medija, lokalnih samouprava, policije i meštana.

PRAVO BOGATSTVO

UTVRĐENjE "Jerinin grad", kaže naša sagovornica, arheološki je istraživano od 1985. do 1988. godine. Otkriveni su ostaci impozantnih bedema utvrđenja, zanatskih i stambenih objekata, jednobrodne crkve iz ranohrišćanskog perioda, mnogo keramičkog i staklenog posuđa, predmeta od kostiju, roga i kamena, a nađeni su i novac i nakit. Lokalitet je Odlukom SO Svetozarevo 1985. godine proglašen nepokretnim kulturnim dobrom i stavljen je pod zaštitu države. Parcele unutar samog utvrđenja su otkupljene od građana, a vlasništvo preneto na Zavičajni muzej Jagodina, regionalnu ustanovu zaštite.

KRIVIČNO DELO

IZMENAMA i dopunama Krivičnog zakona iz 2011. godine za nelegalna arheološka iskopavanja i korišćenje metal - detektora predviđena je i kazna zatvora u trajanju do pet godina. Jagodinska policija u poslednjoj deceniji sprovela više hapšenja.