KRVAVI VATERPOLO MEČ: Najbolja neispričana priča sa Olimpijskih igara
ČITAVE generacije ljubitelja sporta nikada nisu čule za jedan od najneobičnijih događaja u istoriji Olimpijskih igara, krvav vaterpolo meč Mađarske i Sovjetskog Saveza u Melburnu 1956. godine.
Dokumentarni film o događajima na bazenu tog dana čuveni holivudski režiser Kventin Tarantino opisao je kao "najbolju neispričanu priču do sada".
Polufinalna utakmica olimpijskog vaterpolo turnira, poznata kao meč "Krv u vodi", odigrana je nekoliko nedelja posle sovjetske invazije na Mađarsku, tokom koje su stotine Mađara ubijene, a hiljade uhapšene, uključujući premijera Imre Nađa.
Sovjetska komunistička vlast započela je invaziju 4. novembra, u jeku Hladnog rata, pošto je tokom ustanka u Mađarskoj krajem oktobra smenjena marionetska prosovjetska vlada. Nova mađarska vlada Imre Nađa koja će ubrzo biti oborena sovjetskom invazijom najavila je demokratske reforme i izlazak iz tadašnjeg Varšavskog pakta, vojnog saveza država lojalnih Kremlju.
U atmosferi gušenja ustanka od ŠSR, australijska publika na bazenu u Melburnu, naklonjena mađarskim vaterpolistima, imala je priliku da tog 6. decembra 1956. vidi nebrojena koškanja i tuče igrača u vodi, uključujući podvodna stezanja rvačke "kragne".
Pred kraj meča, sovjetski igrač Valentin Prokopov udario je ;Ervina Zadora, strelca dva gola za Mađarsku, kome je tekla krv iz glave dok je izlazio iz bazena.
Gledaoci i članovi mađarskog stručnog štaba pojurili su ka sovjetskim igračima, ali su policija i redari intervenisali i sproveli vaterpoliste ŠSR-a van bazena.
Zador je kasnije ispričao da je motrio na Prokopova nekoliko minuta pre incidenta i da je sovjetskom igraču "govorio da je gubitnik, da su članovi njegove porodice gubitnici i tome slično".
"Nije bilo problema dok nisam napravio veliku grešku. Podigao sam glavu da vidim zašto je sudija svirao. Nije trebalo da skidam pogled sa Prokopova. Sledeće što sam video je da je ceo njegov trup iznad vode i da kreće da me udari u glavu otvorenom šakom", naveo je Zador.
Pošto je postojala opasnost od rasplamsavanja nereda, meč je prekinut otprilike minut pre kraja.
Mađarska, tada aktuelni olimpijski šampion, pobedila je 4:0 i kasnije u finalu odbranila zlato pobedom nad Jugoslavijom 2:1.
Zador nije mogao da igra protiv Jugoslavije zbog povreda dobijenih u meču protiv Sovjeta.
Meč "Krv u vodi" bio je predmet nekoliko dokumentaraca i igranih filmova.
Jedan od njih, "Žestina slobode" (Freedom's Fury) producirao je Tarantino, dobitnik dva Oskara i jedne Zlatne palme u Kanu, za film "Petparačke priče" (Pulp Fiction). Narator u 90-minutnom filmu je Amerikanac Mark Špic, devetostruki olimpijski šampion u plivanju, koga je u tinejdžerskim danima trenirao ;Zador.
Zador je odbio da se vrati u domovinu po završetku Olimpijskih igara u Melburnu. Preselio se u Kaliforniju i dobio američko državljanstvo.
U dokumentarnom filmu "Žestina slobode", u kojem ima i scena iz mađarskog ustanka 1956. godine, pojavljuje se osam tadašnjih vaterpolista Mađarske, među kojima je i Zador, i četiri sovjetska reprezentativca.
Film, čije je snimanje počelo u Budimpešti 2002. godine, završen je i premijerno prikazan četiri godine kasnije.
Režiser filma Kolin Grej ocenio je da su obe ekipe, i Mađarska i ŠSR, "podjednako bile žrtve okolnosti" i da su "obe zemlje bile zatočene istom ideologijom".
"Ovi momci su uspeli da se na kraju ponovo povežu kao ljudska bića i kolege u sportu. To je bilo nešto što smo zaista želeli da istaknemo, jednu humanističku stranu suprotstavljenu ideološkom ugnjetavanju pod kojim su patili svi u Istočnom bloku", kazao je Grej.