MONTEVIDEO 90 GODINA: Hrvatski bojkot Jugoslavije (1)
Posle ujedinjenja Srba, Hrvata i Slovenaca u Kraljevinu, fudbalska reprezentacija nove države pojavila se na međunarodnoj sceni na Olimpijskim igrama u Anversu (Belgija). Bio je 28. avgust 1920, a prvi protivnik bila je Čehoslovačka.
Arhiva Autora
Početak je, kao i svaki, bio težak. Čehoslovaci su pobedili sa 7:0. Za istoriju je ostalo zapisano da su prva jedanestorica koja su ponela dres Jugoslavije bili: Vrđuka, Župančić, Šifer, Tavčar, Cindrić, Rupec, Vragović, Dubravčić, Perška, Granec i Ružić. Od 11 igrača samo je jedan bio iz Beograda - Jovan Ružić, poznat pod nadimkom "Topovsko đule" zbog izrazito jakog udarca. Arhiva Autora
Prvo državno prvenstvo organizovano je 1923. po turnirskom sistemu, a prvi šampion postao je Građanski iz Zagreba. SK Jugoslavija je 1924. i 1925. osvojila dve uzastopne titule, da bi potom ponovo u prvi plan izbili klubovi iz Hrvatske. Građanski je vratio titulu 1926, Hajduk iz Splita bio je prvak 1927, Građanski je ponovo bio najbolji 1928. da bi 1929. prvak opet bio Hajduk, s tim što je BSK, Beogradski sport klub, izgubio titulu administrativnim putem zbog navodne nepravilne registracije igrača Dušana Markovića.
Ovaj mali osvrt na prvu deceniju organizovanog loptanja u Jugoslaviji neophodan je da bi se video odnos snaga. Hrvatski klubovi bili su u tom periodu uspešniji, a davali su i više igrača za reprezentaciju. Kompletna fudbalaska vlast bila je u rukama hrvatskih funkcionera, verovatno kao posledica činjenice da je Jugoslovenski nogometni savez osnovan 13. aprila 1919, u Zagrebu. U vreme kojim ćemo se baviti u ovom feljtonu, a to je 1930. godina, predsednik Saveza i ujedno selektor bio je zagrebački pravnik dr Ante Pandaković, dok je sekretar Saveza bio dr Josip Riboli.
U Beogradu je cvetalo rivalstvo BSK i Jugoslavije, dva velika kluba koja su osnovana još pre Prvog svetskog rata. BSK je "rođen" 1911, dok je Jugoslavija nastala 1913, pod imenom Velika Srbija. Osnivač Velike Srbije bila je grupa disidenata koji su zbog svađe oko gostovanja BSK u Splitu napustili klub. Po ujedinjenju zemlje, Velika Srbija je promenila ime u SK Jugoslavija. Rivalstvo je bilo žestoko, ali su funkcioneri dva kluba lako nalazili zajednički jezik kada se radilo o zajedničkim interesima. To se, pre svega, ogledalo u organizovanju gostovanja inostranih ekipa, a dvodnevni turniri za vikend bili su velika propaganda za još mladi sport.
Jedna od značajnih tema na kojoj su zajednički radili funkcioneri BSK i Jugoslavije bilo je preseljenje sedišta Saveza iz Zagreba u Beograd. Glavni argument bila je činjenica da je Beograd glavni grad države, politički i administravni centar, i da je logično da sedište Saveza bude u glavnom gradu, kao i u svim evropskim državama.
Beogradski klubovi pokušali su da na Skupštini, 24. marta 1929. u Zagrebu, isposluju preseljenje Saveza u Beograd, ali teren nije bio dovoljno pripremljen, došlo je do ozbiljnog incidenta, intervenisala je i policija, posle čega je Skupština - prekinuta. Usledio je period zategnutnih odnosa koji je kulminirao odlukom JNS da se "raspuste beogradski, sarajevski i subotički podsavez", što je ostalo mrtvo slovo na papiru.
Na političkom planu zakuvalo se posle odluke kralja Aleksandra da ukine parlament i zavede svoju vlast, poznatu po danu u kome je proglašena kao Šestojanuarska diktatura...
(Nastaviće se)
PRIČA POČINjE 24. NOVEMBRA 1929.
Indirektno, priča o najvećem međuratnom uspehu srpskog fudbala počela je 24. novembra 1929. na prekinutoj Skupštini, a nastavljena 16. marta 1930, kada je sedište ondašnjeg Nogometnog saveza Jugoslavije premešteno iz Zagreba u Beograd, što će dovesti do bojkota reprezentacije od strane hrvatskih klubova.