VEČITI DERBI KROZ PRIZMU STATISTIKE I ISTORIJSKIH ČINJENICA: Najčešće bilo 1:1, čak 17 fudbalera nosilo dresove oba tima
ČETVRTI najznačajniji gradski derbi sveta, kako je okršaje beogradskih crveno-belih i crno-belih okarakterisao engleski "Dejli mejl" još 2009, doživeo je sinoć 169. izdanje. Okršaji klubova sa dve strane Topčiderskog brda uvek predstavljaju lepu priliku za podsetnik na rekorde, uspehe, neuspehe i brojne statističke detalje iz rivalstva dugog 76 godina, s obzirom na to da je prvi derbi odigran 5. januara 1947.
FOTO: M. Vukadinović
Zvezda je na premijeri slavila na -19 stepeni Celzijusa rezultatom 4:3, Partizan je uzvratio već u drugom derbiju (1:0) i tako je započelo rivalstvo koje nikada nije gubilo na draži i "specifičnoj težini", bez obzira na stanje na tabeli, formu jednih ili drugih, kvalitet timova. Ako krenemo od individualnih dostignuća, neminovno je u startu izdvojiti rekordera po broju odigranih derbija. Aktuelni trener sofijskog CSKA, a do pre četiri godine kapiten Partizana Saša Ilić, odigrao je 31 derbi i na njima upisao devet pobeda, osam remija i 13 poraza. Slede Momčilo Vukotić sa 25 učešća na najznačajnijim utakmicama srpskog fudbala, dok je Zvezdin rekorder Bora Kostić sa 23 odigrana derbija.
Trener koji je najčešće sedeo na klupi je Ljubiša Tumbaković, koji je Partizan predvodio na čak 27 mečeva, dok je Zvezdin rekorder Miljan Miljanić sa 15 derbija. Najbolji strelac u utakmici svih utakmica je Marko Valok sa 13 pogodaka. Iza njega sa po devet pogodaka su Zvezdine legende Dragan Džajić i Bora Kostić.
Tokom 78 godina duge istorije derbija čak 17 fudbalera je nosilo dresove oba tima, a strelci i za crveno-bele i za crno-bele su bili Jovan Jezerkić, Branko Zebec i Milko Đurovski. Kada su u pitanju treneri, na obe klupe su na svetkovinama domaćeg fudbala sedeli Milovan Ćirić, Aleksandar Tomašević, Gojko Zec i Velibor Vasović.
Mnogo fudbalera iz "uvoza" je osetilo draž četvrtog po veličini gradskog derbija na planeti, dok su treneri bili mnogo manje zastupljeni, pa je tako Zvezdu predvodilo pet inostranih stručnjaka (Zenga, Janevski, Prosinečki, Sa Pinto i Stojanović), kao i crno-bele (Špic, Kaločaj, Mateus, Reber i Grant).
Najviše gledalaca bilo je na 59. večitom derbiju igranom 7.novembra 1976. Minimalnoj pobedi Crvene zvezde prisustvovalo je 90.142 navijača sa plaćenim ulaznicama, a prema novinarskom izveštajima iz tog perioda na tribinama našeg najvećeg stadiona se našlo čak 108.000 gledalaca.
Najubedljivije pobede viđene su u 13. derbiju, 6. decembra 1953. kada su crno-beli slavili 7:1 i 15 godina kasnije u 43. okršaju, kada su se crveno-beli revanširali sa ubedljivih 6:1. Prvi istorijski derbi koji su navijači mogli da prate u direktnom prenosu putem malih ekrana odigran je 5. decembra 1965. i u njemu je slavila Crvena zvezda - 2:1.
Najčešći rezultat u okršajima dva najveća srpska kluba je 1:1 (viđen čak u 29 navrata), prvi u kojem nije bilo golova je 29. igran 1. oktobra 1961. na stadionu Partizana, a bez prisustva publike je igrano u tri navrata. Prvi put je za to bila zaslužna kazna saveza 2008, a u poslednja dva navrata krivac je bila pandemija virusa korona.
TALIČNI JEVTIĆ I DIŠLjENKOVIĆ
MALO je aktera derbija koji su posle karijere mogli da se pohvale da im je u najvećim utakmicama srpskog fudbala sve polazilo za nogom ili rukom. Tako, istorijske knjige pamte Živorada Jevtića iz Crvene zvezde koji je odigrao deset derbija i nijedan nije napustio pognute glave, dok golman crveno-belih Vladimir Dišljenković na pet odigranih nijednom nije išao po loptu u mrežu.