FENIKS NEMAČKOG DUHA: TV kritika

To je uspela reciklaža čuvenog hita Das Boot, Volfganga Petersena iz 1981. (prva TV serija iz ove franšize nastala je još 1985-1987) o nemačkoj podmornici - slobodnom lovcu u vodama Atlantika u Drugom svetskom ratu.

Radnja ove serije počinje tamo gde se Petersenov film završava: kao neka vrsta pomorskog Feniksa, posle potapanja U 113, vaskrsava novi U 612, sa novom posadom i drugim kapetanom, Klausom Hofmanom, u pokušaju da ovaj mladi lik obnovi slavu Tirpica i Šarnhorsta, koju je oličavao Hofmanov otac, legendarni kapetan u piratskom podmorničkom ratu 1915-1918. Sa porinućem podmornice u okupiranom La Rošelu, na Lamanšu, počinje novi zaplet, koji se sastoji od dve vešto postavljene dramaturške enigme. Prva je skrivena misija ove podmornice, o kojoj ni kapetan još ne zna sve, a druga najveća tajna Drugog svetskog rata, mašina za dešifrovanje "Enigma", pomoću koje Englezi sve vreme prisluškuju nemačku komandu. Tako je nova ličnost u "Podmornici", engleski špijun i radista na U 612, koji pokušava da saveznicima dostavi planove radio-instalacija na podmornici. Sada se ovde uključuju, ne samo engleska tajna služba, nego i francuski pokret otpora. Kao i nemoguća ljubav, koja je na pomolu. Nećemo, naravno, otkrivati šta se dalje događa u ovom ratnom epiku od osam epizoda (već je snimljena i druga serija), koji se prati bez daha, u duhu najboljih tradicija engleske TV režije i nemačke filmske baštine - "kameršpil" filma - koja se ogleda u ekspresionističkom štimungu i zagušenom osvetljenju. Bilo da se radi o klaustrofobičnom ambijentu podmornice ili zatvorskim ćelijama ili o polumraku špijunskog podzemlja, u pitanju je precizna mikrorežija, koja prožima celu zamisao i koja bi se, bez preterivanja, mogla nazvati stilom. Taj stil počiva na vešto ujednačenim sinematičkim kvalitetima, koje odlikuju mera i ukus: oni nigde ne smetaju, već naprotiv, podstiču radnju.

Sve bi se to lakše podnelo, da nije gotovo nepodnošljive glorifikacije vojničkog duha Trećeg rajha, koja se, kao i u Petersenovom filmu, vidi i oseća na svakom koraku. Na delu je prava apoteoza tradicija, vrlina, časti i nacionalnog ponosa nemačkog vojnika, pri čemu ima mnogo sličnosti između ovog i bilo kog ratnog filma iz Gebelsove epohe. I sam glavni lik "Podmornice" vrlo liči na Gebelsa (koji se pojavljuje u seriji). Zato protivtežu, ovde čine "dobri", anglofilični Nemci, koji su vešto udenuti u savezničke obaveze nove Evrope.