BOŽJA RUKA JAČA OD USTAŠKE: Deronje slavi svog sugrađanina, slikara i sveštenomučenika Rafaila Momčilovića
LIKOVNOM kolonijom "Sveti velikomučenik Rafailo", koja se održava krajem avgusta i početkom septembra, selo Deronje kod Odžaka slavi Georgija Rafaila Momčilovića, sveštenika rođenog u ovom selu 1875. i kanonizovanog za sveca 1999. godine.
Zgrada u kojoj rade učesnici, Foto P. Dukić
Sveti Rafailo Šišatovački i Deronjski, čiji je datum spomena u Imenoslovu SPC 3. septembar - po datumu njegovog postradanja, bio je plodan ikonopisac i slikar pejzažista.
Služio je kao iguman manastira Šišatovac u Sremu, kad su ga 25. avgusta 1941. godine ustaše deportovale u logor NDH u Slavonskoj Požegi, gde je devet dana kasnije izdahnuo posle nezapamćenog mučenja, tokom kojeg je bio primoravan da sam sebi drži opelo. Do danas se ne zna gde mu je grob.
Od 27. avgusta do 3. septembra traje u Deronjama 26. saziv likovne kolonije njemu u čast, koji je okupio 11 slikara - ikonopisce Tijanu Stevanović iz Beograda, Slavicu Mojsilović iz Kule i Miloša Manića iz Karavukova, te pejzažiste Zdravka Vučinića, Miodraga Elezovića, Dušana Mrkonjića, Aleksu Arsovića i Dejana Krgu iz Beograda, Dušana Popovića iz Kovilja, Zdravka Mirčetu iz Raške i Vasa Milekića iz Plandišta. Slike spremne za izložbu, Foto P. Dukić
Umetnici su smešteni u kućama meštana, a slikaju u ateljeu i dvorištu zgrade koju je Likovna kolonija "Sv. Rafailo Momčilović" otkupila prekoputa porte pravoslavnog hrama Svetog arhangela Mihaila. Kolonija je pokrenuta 1999. godine, na ideju istoričara umetnosti Uglješe Rajčevića (1931-2020), pisca monografije "Rafailo Georgije Momčilović - monah, slikar i mučenik", koji je smatrao da je reč o nepravedno zapostavljenom likovnom umetniku.
Uglješa Rajčević, Foto P. Dukić
Georgije Momčilović je studirao slikarstvo u Moskvi i Veneciji i bio polaznik Prve srpske crtačke škole u Beogradu. Već u svojoj 12. godini naslikao je portret patrijarha Đorđa Brankovića. Uradio je ikonostase u Velikoj Krsni, u manastiru Rakovica, selu Sikole kod Negotina, Pačiru, Gornjem Kovilju i u Crkvi Ružici na Kalemegdanu.
Završavao je sliku jednog tragično preminulog dečaka, kad su po njega došli ustaški bojovnici.
Otac Rafailo, Foto Privatna arhiva
Stvoreno oko 750 dela
KOLONIJA "Sveti velikomučenik Rafailo" biće završena 3. septembra svetom liturgijom i osvećenjem ikona, kao i izložbom svih ostalih radova nastalih na ovogodišnjem saborovanju.
- Čuvamo u galeriji više od 300 ikona i slika sa svih dosadašnjih saziva, a još toliko je podeljeno pojedincima i organizacijama koje su pomagale našu manifestaciju. Oko 150 radova su umetnici zadržali za sebe ili poklonili svojim domaćinima - kaže Moma Lučić iz Organizacionog odbora kolonije posvećene slikaru i svecu iz Deronja.