SEĆANJE NA AMERIKANKU KOJA JE ZADUŽILA SRBE: U Domu porodice Ocić u Dalju održan skup posvećen lejdi Mejbl (FOTO)
LEJDI Mejbl Grujić, najveća američka dobrotovorka srpskog naroda, koja je zaslužna što su Srbi 1915. godine dobili prve lekarke, bolničarke i prve bolnice u Nišu za bebe, ponovo je "oživela" među Srbima.
arhiva
Dogodilo se to u slavonskom Dalju, gde je u Domu porodice Ocić, a u organizaciji Udruženja "Đorđe Ocić", održan skup pod nazivom "Ko je nama bila lejdi Mejbl" koji je obuhvatio predavanje, izložbu, pesme i predstavu.
Inače, lejdi Mejlb Grujić bila je udata za sina Jevrema Grujića, a porodična kuća ove čuvene familije sada je muzej koji se zove Dom Jevrema Grujića, pa su tako u goste u Dalj pozvani i predstavnici porodice i muzeja. Na poziv su se odazvali Lazar Šećerović, filolog i prevodilac, potomak ove čuvene porodice i Branka Conić direktorka muzeja u Beogradu koja je navela da su svi ponosni što je jedna od pretkinja Grujića i Mejbl Grujić, najveća američka dobrotvorka našeg naroda.
O životu Mejbl Gordon Danlop Grujić, kako je glasilo puno ime ove dobrotvorke, rođene u Zapadnoj Virdžiniji u porodici iz visokih krugova, govorila je dr Aleksandra Novakov, istoričarka i članica Upravnog odbora Matice Srpske.
Upriličivši za više od sedamdeset posetilaca ovog događaja jedinstven i vanvremeni susret sa Mejbl, Aleksandra Novakov je istakla da je ona, uz Jelenu i Mirku Grujić, bila jedna od tri znamenite žene ove porodice koje su sinonim za plemenitost, hrabrost, požrtvovanost i dobročinstvo. arhiva
- Rodom iz Amerike, susrela se sa srpskim diplomatom Slavkom Grujićem, sinom Jevrema i Jelene Grujić, tadašnjim otpravnikom srpskog poslanstva u Atini, sa kojim se venčala 1901. godine - ispričala je ova istoričarka. - Bila je očarana njegovom hrabrošću i drugim vrlinama, a zaljubivši se u mladog Grujića zaljubila se i u srpski narod. Od tada nije prestajala njena aktivnost na humanitarnom planu za pomoć srpskom narodu u najtežim okolnostima.
U Beograd je stigla posle Majskog prevrata 1903. godine, pa iako je u roi vreme srpska prestonica izgledala kao slabo razvijena kasaba, ova plemenita dama ju je prihvatila ko svoj dom.
Njena ljubav prema srpskom narodu i dobročinstvo došli su do izražaja tokom Velikog rata. Neumorno je skupljala humanitarnu pomoć, pa je na primer u Londonu, za vreme suprugovog diplomatskog službovanja, pokrenula Srpski potporni fond, a od prikupljenih sredstava kupljen je sanitetski materijal za bolnice po Srbiji. Iz Londona je dovela dobrovoljne bolničarke sa kojima je, van ratišta, vodila veliku bitku. U Americi je prikupljala velike priloge, donosila ih u Srbiju i predavala Crvenom krstu, Beogradskom ženskom društvu, Kolu srpskih sestara, koje ju je nakon Balkanskih ratova izabralo za svog počasnog člana.
Tokom Velikog rata za četiri godine više od 20 puta je parobrodom išla preko okeana da bi prikupila pomoć za srpski narod. Tako je tokom jedne humanitarne aktivnosti, organizovana lutrija, a Lejdi Mejbl je na putu za Ameriku prodala lozove čuvenom filantropu Džonu Frontingamu za skoro 400.000 dinara, a on, kao suprug Jelene Lozanić, kćerke srpskog hemičara Lozanića, postao je jedan od najvećih dobrotvora Srba.
Sećanje na Arčibalda Rajsa
Skup o Mejlb Grujić u organizaciji Udruženja "Đorđe Ocić" drugi je događaj u okviru projekta koji govori o važnosti stranaca koji su zadužili Srbiju u Velikom ratu. Prvi program ovog cilusa, čiji je autor Dejana Ocić, održan je prošle godine a bio je posvećen Švajcarcu Arčibaldu Rajsu, forenzičaru, publicisti, doktoru hemije i profesoru na Univerzitetu u Lozani, koji je radio na istraživanju zločina nad srpskim stanovništvom tokom Prvog svetskog rata, s čime je upoznao i svetsku javnost.
Upravo su ove dve dame - lejdi Mejbl Grujić i Jelena Lozanić - glavni likovi drame "Dve žene i jedan rat" u kojoj glumice Vjera Mujović i Marija Bergam, publici prikazuju njihove živote. Predstava je odigrana u avliji Doma Ocić pod vedrim daljskim nebom, a dramski umetnici su odgovorili na pitanje o njihovom značaju za srpski narod.
Vjera Mujović, glumica Narodnog pozorišta u Beogradu, rekla je da joj je tokom pripreme predstave bilo važno da osvoji priču i lik Lejdi Mejbl. Navela je da je u Dalju drama prvi put izvedena na otvorenom, a da je publika zaista bila divna, tiha i pažljiva, da je disala zajedno s glumicama.
Nakon predstave, Marija Bergman, glumica Narodnog pozorišta i Bitef teatra, kazala je da joj se ukazala retka prilika da igra tako plemenitu osobu kao što je bila Jelena Lozanić. Atmosferu tokom predstave i programa nazvala je fantastičnom a celokupni utisak njene koleginice Vjere bio je da je sve - nadrealno. arhiva
U znak sećanja na Mejbl Grujić i simbolično povezivanje Doma Grujića i Doma Ocić uveličala je Simona Novakov, otpevavavši pesme "Tamo daleko" i "Ne dam", a program je upotpunjen i izložbom fotografija i dokumenata u "Olajnici", u galerijskom prostoru Doma Ocić.
Program je, inače, održan pod pokroviteljstvom Srpskog narodnog vijeća, i uz pomoć brojnih prijatelja Udruženja i Doma Ocić, koji čuvajući uspomene kreiraju budućnost i obogaćuju kulturnu scenu, ne samo Dalja, Erduta, Borova, Vukovara već i šire.