ČUDOTVORNA CRKVA NA KRAJU SELA: Hram u Kumarevu duže od dva veka stecište je naroda iz cele Srbije (FOTO)

Ovaj hram podignut je 1803. godine i od tada služi vernom narodu leskovačkom, ali i vernicima iz cele Srbije. Veruje se da je ova crkva zamenila porušeni manastir u Gornjoj Slatini, na čijem je zgarištu pronađena ikona Svete Petke, koja jedina nije izgorela. Postavljena je sa krstom na mestu današnje crkve u Kumarevu gde je potom, kako je zabeleženo, „napravljena kapelica od nešto kamena i građe“.

Oniska crkvica u tada močvarnoj sredini zarasloj u ševar, vrbe, trsku i šiblje teško se nazirala iz daljine, a njoj su prilazili samo oni koji su puteve dobro poznavali. Više je u zemlji nego iznad nje, verovatno da Turcima ne bi padala u oči. Duže od 30 godina bila je i crkva leskovačkih parohijana kada u gradu nije bilo bogomolje. Zidana je od rečnog kamena u krečnom malteru, sa zidovima debljim od jednog metra.

Njen živopis, nastao između 1837. i 1846. godine, jedan od je od najstarijih u ovim krajevima i pod njim je cela unutrašnjost crkve. Propao je od vlage i dima, pa njegovu umetničku vrednost nije moguće utvrditi. Od svih ikona najlepša je ona na kojoj je prikazan lik Svete Petke, smeštena na portalu iznad južnih ulaznih vrata, a nekadašnji sveštenik Radoš Trebješanin, koji je ovde službovao od 1935. do 1955. godine, je zabeležio i da je ostao sačuvan celovit natpis o podizanju crkve.

Kako se stara crkva, posle 130 godina, „primicala svome raspadanju“, na samo nekoliko metara od nje, 1933. godine, podignut je novi hram za koji se verovalo da će postati glavni. Međutim, Trebješanin je zabeležio da je narod ostao veran staroj crkvi i bio u njoj čak i kada je služba vršena u novom hramu. Iste godine izvršeno je unutrašnje povezivanje njenih zidova drvenim gredama čime je sačuvana od propadanja.

Konak kumarevske crkve je, krajem 1889. godine, bio zimovalište 60 crnogorskih kolonista koji su naselili Jablanicu. Uoči Bugarsko-srpskog rata u njemu su spavali predsednik vlade Nikola Pašić i niški episkop Dositej, dok je crkva u Drugom svetskom ratu od nemačkih potera skrivala poznatog komunistu Boru Dimitrijevića Pikslu, koji potiče iz ugledne i imućne leskovačke porodice. Ovde su, 1895. godine, nekoliko dana proveli i kralj Milan i prestolonaslednik Aleksandar Obrenović prilikom lova u kumarevskom zabarju i jašunjskoj gori, a ostalo je zabeleženo da su crkvi darivali „50 zlatnih napoleona“.

U vreme oslobođenja od Turaka pri hramu je radila i crkvena škola. Crkva se izdržavala od velikog imanja koje se merilo hektarima. Kupovala je zemlju, a deo je dobijala na poklon. U letopisu je zabeleženo i to da je crkvi kompleks zemljišta poklonila jedna poturčena kumarevka kao i „bobištanski beg koga je izlečila od teške bolesti“.

Zbog verovanja u njenu čudotvornost, u crkvu su, osim pravoslavnih vernika, dolazili i hodočasnici muslimanske veroispovesti. To je verovatno i razlog što nikada nije paljena ni pljačkana, pa je zadržala autentični izgled.

Tu je danas povodom praznika posvećenog Prepodobnoj mati Paraskevi liturgiju služio vladika niški Arsenije. Okupio se i veliki broj vernika. Ova svetiteljka uživa veliko poštovanje, ne samo u našem narodu, već i kod drugih pravoslavnih naroda, pa i pripadnika drugih vera.

NOVA CRKVA

Nova crkva podignuta je u spomen na kralja Petra Oslobodioca i boraca palih u ratovima od 1912. do 1918. godine. U njenim temeljima su osvećeni krstić sa Hristovog groba i zlatna para sa likom kralja Aleksandra Karađorđevića.

BUGARIZACIJA

Kada su Bugari, 1915. godine, okupirali ove krajeve, u kumarevskoj crkvi su službovali bugarski sveštenici na svom jeziku, a u izvodima rođenih, venčanih i umrlih navionalnost je upisivana kao bugarska. O tome svedoči jedna krštenica objavljena u crvenom letopisu, gde se može videti i izgled crkvenih štambilja i pečara od 1879. do 1905. godine.