SAVKINO VELIKO SRCE: Velikodušna dela prve apotekarke i danas pamte u LJigu i kačerskom kraju

Branko Puzović 18. 09. 2023. u 10:25

ŽITELjI Ljiga i kačerskog kraja, naročito stariji, po izuzetnoj dobroti pamte Savku Ristić koja je, sem što je bila prvi školovani apotekar u ovoj varošici, bezmalo do svoje smrti nesebično pomagala mnogobrojnoj deci da završe škole, fakultete, postanu vrsni i priznati stručnjaci. Punih šest decenija prošlog veka, roditeljima je pomagala i u vaspitavanju najmlađih naraštaja Ljiga i okoline.

Foto: Privatna arhiva

Savka Ristić rođena je 1894. godine u Smederevu, a na Zagrebačkom sveučilištu diplomirala je farmaciju. Po završenom stažiranju, 1927. godine dobila je koncesiju za otvaranje apoteke u Ljigu, gde kasnije dolaze da žive njena majka Zorka i sestra Draga, koja je bila pomoćni laborant. Krajem treće decenije prošlog veka, Savka je u današnjoj Ulici vojvode Mišića 29 izgradila kuću na sprat u Ljigu, u čijem je prizemlju bila smeštena apoteka.

Foto: Privatna arhiva

- U Ljig je Savka došla iz ugledne porodice Ristić, koja je živela u strogom centru Beograda, u Hilandarskoj ulici, njen deda po majci Koca Terzić bio je palilulski kmet, a ujna Aleksandra Lujanović svastika Nikole Spasića, jednog od najčuvenijih zadužbinara i dobrotvora u Srbiji - kaže arheolog Aleksandar Đukić iz Udruženja za negovanje kulturnog nasleđa "Čelnik" u Ljigu. - Upravo je ujna Aleksandra uticala na mladu Savku da upiše farmaciju, što je, mnogo kasnije, delom odredilo i sudbinu mnogih Ljižana, koji su zahvaljujući njoj završili škole i fakultete. Kada se doselila iz centra prestonice, Ljig je imao samo 300 stanovnika.

Foto: Privatna arhiva

Dolaskom nove vlasti 1948. godine apoteka je nacionalizovana, a pošto nije bilo nikog ko bi odmenio Savku, ona je ostala da radi do penzionisanja, 1956. godine. Umrla je 18. septembra 1986. godine u valjevskoj bolnici. Imala je 92 godine, sahranjena je na Novom groblju u Beogradu, u grobnici porodice Ristić.

Foto: Privatna arhiva

- Sem ogromnog humanitarnog rada, ostavila je Savka i najlepšu kuću u Ljigu, koja je od 1997. godine kao kulturno dobro pod zaštitom države, a danas je oronula i propada - ističe Đukić. - Kuću je projektovao arhitekta Milenko Savčić. Osim što je bila prva kuća u Ljigu izgrađena prema projektu, to je i prvi objekat u ovoj varošici na kome je primenjen, tada potpuno novi građevinski materijal, armirani beton.

Foto: Privatna arhiva

Udruženje "Čelnik" uputilo je rukovodstvu Opštine Ljig apel da se Savkina kuća preuredi u Zavičajni muzej ljiško-kačerskog kraja. Time bi se očuvao njen autentični izgled, ne bi trpela eventualne prepravke koje bi narušile spoljašnji i unutrašnji ambijent.

Živi u sećanjima generacija

- Nije se Savka udavala, ali je s velikom ljubavlju pomagala ljiškoj deci - kaže Đukić. - Generacijama se prepričavaju njena dobra dela, neizmerna humanost i ljubav prema ljudima, naročito najmlađima. Nema osobe kojoj Savka nije pomogla, lekom, ali i lepom rečju, delom.

Pogledajte više