NASTAVNIK IZ KRUŠEVCA SNIMA DOKUMENTARAC O SRPSKO-TURSKOM RATU: Svoje živote utkali u temelj nezavisnosti (FOTO)
NASTAVNIK Petar Miladinović (43) iz Kruševca snima igrano - dokumentarni film o počecima Srpsko - turskih ratova, koji su vođeni od 1876. do 1878. godine.
Foto:G.Lacnjevac,S.Paunkovic,arhiva sagovornika
Upravo su se na teritoriji Rasinskog okruga i nešto šire, kod Deligrada i Aleksinca, odigravale ključne bitke u prvoj godini sukoba srpske kneževine i Osmanlijskog carstva, za koje će se kasnije ispostaviti da su bili prekretnica u borbi naše države za priznanje i konačno oslobođenje svih njenih krajeva na jugu.
- U fokusu ostvarenja „Borba za južne krajeve“ je 1876. godina, odnosno Prvi srpsko - turski rat, koji se nije završio po nas željenim ishodom, ali predstavlja značaj korak ka pravom cilju - priznatoj nezavisnosti srpske države – predočava za „Novosti“ Petar Miladinović, koji je napisao scenario i režira ostvarenje. - Prve kadrove snimali smo na prostoru od Deligrada, preko Đunisa, do Velikog Šiljegovca. Donosimo dosta istorijske građe, gostuju nam odlični poznavaoci ovog perioda naše prošlosti, a sigurno je značajno što ćemo prikazati i do sada neobjavljena memoarska svedočenja vojnika iz ovih krajeva.
Autor kaže za „Novosti“ da će gledaoci moći da se upoznaju sa delom oslobodilačke istorije, koji je manje poznat javnosti i to kroz snimke autentičnih lokacija, gde su se nalazili šančevi, rovovi, vojne bolnice i groblja iz tog perioda. Iako su ratovi, kojima je prethodio Nevesinjski ustanak 1975.godine, okončani i konačnim sticanjem državnosti na Berlinskom kongresu, počeci borbe za nezavisnost bili su ispunjeni pogibijama, ali i vojnim neuspesima.
Značajne žrtve dali su i ruski dobrovoljci, predvođeni generalom Mihailom Černjejevim (1828-1898) na Moravskom frontu. Bitka na Šumatovcu, Bitka kod Gornjeg Adrovca, gde je poginuo i slavni pukovnik Nikolaj Nikolajevič Rajevski(1839-1876), alijas grof Vronski iz Tolstojevog romana „Ana Karenjina“, kao i dramatična dešavanja u Deligradu, od trenutka kada je knez Milan Obrenović svečano objavio rat Turskoj, zauzimaju značajno mesto u igrano - dokumentarnom delu.
- Potrudili smo se da zabeležimo i priče, koje nisu ušle u zvanične istorijske udžbenike – kaže za „Novosti“ Miladinović. - Snimali smo uz veliku podršku Ministarstva za rad, zapošljavanja, boračka i socijalna pitanja, a nadamo se premijeri u kasnu jesen na javnom servisu.
Autorsku ekipu čini i snimatelj Goran Lačnjevac, članovi Amaterskog pozorišta „Čkalja“ i Udruženja „Srpski vitez“. Finalna produkcija trebalo bi da se završi u septembru, budući da je dobar deo snimljenog materijala već u montaži.
OD KARAĐORĐA DO SLOBODIŠTA
PETAR Miladinović je nastavnik tehničkog i informatičkog obrazovanja, ali za sobom već ima više dokumentarnih ostvarenja i istorijskih knjiga. Na osnovu sakupljenih 100 biografija nosilaca Karađorđeve zvezde sa mačevima i Ordena belog orla sa mačevima u Prvom svetskom ratu iz Kruševca i okoline, snimljen je serijel "Hrabri ratnici" od 10 epizoda, emitovanih na RTS - u. Dokumentarac "Slobodište" o stradanjima zatočenika koncetracionlnog logora i žrtava Drugog svetskog rata u kruševačkom kraju, premijerno je prikazan u junu.
Film bi mogao da motiviše i lokalnu zajednicu da ne zaboravi žrtve ili da bar ispravi nepravdu tog zaborava, koji se u kruševačkom kraju vidi i kroz primer srpsko - turskih ratova. Tako je u centru Velikog Šiljegovca bila vojna bolnica, koja danas nema dostojno obeležje. Od groblja preminulih ranjenika ostala su samo dva zapuštena groba srpskih vojnika, koje okružuje smetlište.