SRBI U LIVNU: Molitva i sećanje na stradanje sunarodnika u Drugom svetskom ratu
OGNjENA Marija je duže od pola veka bila najtužniji dan u godini za Srbe u Livnu i donjem Livanjskom polju. Tog dana služena su opela za oko 1.600 pravoslavaca ubijenih od ustaške ruke 1941, od kojih su mnogi živi bacani u jame, a samo njih 14 uspeli su da se spasu.
Foto: Udruženje OML
Od prošle godine sve je drugačije. SPC je livanjske novomučenike, među kojima su i tri sveštenika, proglasila za svece, pa se 30. jula sada proslavljaju i Ognjena Marija i Sveti novomučenici livanjski. I ove godine sveta liturgija služena je u Kapeli-kosturnici pored crkve Uspenja Presvete Bogorodice u Livnu. Prva svečana liturgija održana je prošle godine, kada je vladika bihaćko-petrovački Sergije u besedi poručio:
- Livanjsko polje više nije nepregledna grobnica, već riznica svetih moštiju. Do kraja sveta i vremena sada molitveno proslavljamo one koje je Gospod proslavio mučeničkim vencem.
U gradu na Bistrici novomučenicima i sveštenomučenicima Risti Ćatiću, Kosti Stanišiću i Iliji Budumiru, koji su stradali sa još 1.600 Srba, pomolili su se njihovi potomci i zemljaci koji su doživeli drugo stradanje za vreme zloglasne operacije "Oluja". Tada su iseljeni iz Livna i rasejani po svetu. U rodni kraj vraćaju se najviše oko ovog praznika, da obiđu porušene domove, groblja na kojima su im pokopani roditelji i dalji preci. Da se pomole i ne zaborave. Oprostili su davno. Svesni da samo tako mogu dalje radi svog potomstva.
PRIČALO SE I O NOŠNjAMA
Ovih dana reč Srba u Livnu čula se više nego obično tokom godine, jer u ovom gradi i njegovoj okolini živi vrlo mali broj povratnika. U nedelju je u gimnaziji, koja se nalazi neposredno uz Pravoslavnu crkvu, promovisana knjiga „Narodne nošnje Srba Livanjskog polja u 19. i 20. veku“ autora GordaneDostanić. Izdavač je Udruženje „Ognjena Marija livanjska“.
- Osim u Livnu, luturgije Livanjskim novomučenicima služene su i u Crkvi Svetog Marka u Beogradu i u Sabornoj crkvi u Novom Sadu, u hramovima u Sremskoj Mitrovici, Sirigu, Obrenovcu, čak i u Orlandu - saopštilo je Udruženje "Ognjena Marija Livanjska".
Kosti stradalih Srba u jamama oko Livna i širom Livanjskog polja izvađene su pre 32 godine i pohranjene u zajedničku spomen-kosturnicu. Njihovo stradanje u knjizi "Ognjena Marija Livanjska" detaljno je opisao novinar i publicista Budo Simonović.