POLJUPCI KROZ VENCE ZA VEČNO PRIJATELJSTVO: Stari običaj kumačenje - drugaričenje deo nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije
STARI narodni običaj sklapanja doživotnih prijateljstava među decom i omladinom - kumačenje ili drugaričenje, novembra prošle godine registrovan je kao nematerijalno kulturno nasleđe Srbije.
Foto: T.Gojković
Tome su veliki doprinos dale i članice Udruženja žena "Dan i noć" iz sela Vračev Gaj, kod Bele Crkve, koje su lane, posle dve decenije potpunog zaborava, rešile da ožive taj ritualni obred, koji su i same upražnjavale kada su bile devojčice.
Kumačenje se uglavnom izvodi na Pobusani ponedeljak, tj. prvi ponedeljak nakon pravoslavnog Vaskrsa. Obred se odvija u popodnevnim časovima, na obali nekog vodotoka ili u centru sela. Tada se od grančica vrbe i cveća pletu venci, kroz koje se deca ljube i tako, kako se veruje, stvaraju prijateljstva za ceo život.
- Venac drži neko od starijih, a deca se tri puta poljube kroz njega. Nakon svakog poljupca okrenu se tri puta oko svoje ose. Zatim kroz venac razmenjuju poklone i crvena jaja, koja se farbaju samo za tu priliku - objašnjava, za "Novosti", Olivera Šupić iz udruženja "Dan i noć", koje će u junu proslaviti tek drugi rođendan.
Ove godine je na taj način svoje prijateljstvo osnažilo pedesetak mališana iz sela Vračev Gaj i okoline.
- Deca bi kumačenje trebalo da obnavljaju svake godine, do puberteta. Trudićemo se da taj običaj sačuvamo od zaborava, jer zaista ima plemenitu svrhu, da osnažuje društvenu zajednicu i povezuje ljude sa prirodom - poručila je Šupićeva.
VUK ZABELEŽIO "DRUŽIČALO"
KUMAČENjE je prvi zabeležio i opisao Vuk Stefanović Karadžić u svom "Rječniku" iz 1818. godine, pod nazivom "družičalo". Običaj je karakterističan za naselja severnog Stiga, kao i požarevačkog i banatskog Podunavlja. Iako se uglavnom obeležava na Pobusani ponedeljak, on nema veze sa crkvenim običajima.
Kumačenje je ovog proleća ritualno obavljeno i u drugim selima južnog Banata, kao i u okolini Požarevca, odakle je i potekla inicijativa da se taj obred uvrsti u nematerijalno kulturno nasleđe.