POGREŠNA RAČUNICA HRISTOVOG ROĐENJA: Kalendarske zavrzlame traju do danas

Boris Subašić 25. 02. 2023. u 07:30

PAPSKOM bulom Gregorije Trinaesti je na današnji dan 24. februara 1582. proglasio novi kalendar, po njemu nazvan gregorijanski. Od tada je u rimokatoličkim zemljama prestalo da važi računanje vremena po julijanskom kalendaru, koji je proglasio Julije Cezar 45. pre nove ere, odredivši da nova godina počinje 1. januara, a ne kao do tada 1. marta.

vikipedija

Protestantski svet prihvatio je gregorijanski kalendar u 18. veku, a pravoslavne države su ga u administrativnu upotrebu uvele tek u drugoj deceniji 20. veka. Srpska, ruska, jerusalimska, gruzijska crkva i manastiri Svete Gore ostali su verni julijanskom kalendaru, jer su na osnovu njega na Prvom vaseljenskom saboru u Nikeji 325. određeni svi hrišćanski praznici.

Srpska, ruska, jerusalimska, gruzijska crkva i manastiri Svete Gore ostali su verni julijanskom kalendaru, jer su na osnovu njega na Prvom vaseljenskom saboru u Nikeji 325. određeno računanje vremena nove, hrišćanske, ere.

Papska bula kojom je uveden gregorijanski kalendar

 

Po nikejskom Aleksandrinskom pravilu, određeno je da se godine broje od rođenja Isusa Hrista, ali docnije se u "Hrišćanskom Rimu", Romejskom carstvu, prešlo na merenje vremena od nastanka sveta, za koje su crkveni hronolozi izračunali da se desio 1. septembra 5509. pre nove ere. Papski namesnik Bonifacije je 523. naredio monahu Dionisiju Malom da odredi način sprovođenja Aleksandrinskog pravila, a ovaj je pogrešno izračunao da je Isus rođen 753 godine posle osnivanja Rima, 25. decembra. Naime, prema Novom zavetu, Hrist je rođen u vreme vladavine Iroda Velikog, koji je umro 750 godina posle osnivanja Rima, pa je Dionizije pogrešio najmanje 3 godine sa datiranjem Isusovog rođenja. Iako je ubrzo shvaćeno da je proračun pogrešan, njegov rezultat je ostao u kanonu po kome hrišćanska era počinje 1. januarom 754. godine posle osnivanja Rima. Ovo netačno brojanje godina održalo se do danas.

U Kraljevini SHS, gregorijanski kalendar je zvanično uveden u administartivnu upotrebu Zakonom o izjednačavanju starog i novog kalendara od 10. januara 1919. godine, koji je odredio da se od 15. januara 1919. prestaje da veži julijanski kalendar i da je taj dan u stvari 28. januar.

Srpska pravoslavna crkva se zalagala za usklađivanje starog i novog kalendara i za to angažovali velikog naučnika Milutina Milankovića, koji je napravio najtačniji kalendar na svetu. Planove o usklađivanju su 1923. poremetile neumesne poruke iz Hrvatske o tome da pravoslavna slavlja navodno štete privredi i trgovini.

- Trgovinsko-obrtnička komora iz Zagreba podnela je 12. 2. 1923. predstavku Ministarstvu socijalne politike o potrebi izjednačenja kalendara s obzirom na štete koje po privredu proizvodi slavljenje verskih praznika po dva kalendara. Komora je smatrala da bi izjednačenje kalendara uticalo i na smanjivanje verskih razlika u zemlji. Protivnici promena u Pravoslavnoj crkvi plašili su se prelaska na novi kalendar zbog unijaćenja - navodi istoričar dr Radmila Radić.

Zebnju Srba su pojačali isti zahtevi iz hrvatskih gradova gde su bili jaki centri franjevaca, nosilaca ideje da u Hrvtskoj i BiH nema srpskog stanovništva, već samo popravoslavljenih Hrvata.

Čašu je prelio zahtev novokomponovanih srpskih bogataša, ratnih profitera, koji su tražili da se kalendar dodatno podesi da i Božić i Uskrs padaju uvek u dane vikenda, da ne bi imali gubitke zbog praznika. Taj pritisak je Srbe toliko iritirao da su starokalendarsku Novu godinu od 1923. počeli da praznuju kao „opozicionu“ javno i prkosno, u restoranima i na ulicama, iako nije bila državni praznik.

Pogledajte više