MISTERIJA STARA ČETRDESET GODINA: Nedavno je otkriveno ko je "ozloglašeni" nulti pacijent čija je smrt promenila svet

U oktobru 1981. godine jedan muškarac je preminuo u bolnici Rojal Bromton u Londonu. Doktori su kao uzrok njegove smrti zabeležili redak oblik upale pluća, ali već 40 godina ni on ni bolest koja ga je stvarno ubila nikada nisu javno imenovani.

Taj 49-godišnjak je bio medicinska misterija decenijama, i bio je poznat samo kao "nulti" ili "bromptonski pacijent".

Novinar Pol Brend za britanski "Telegraf" opisao je kako je, za potrebe dokumentarnog filma, otkrio njegovo ime i pravi uzrok smrti. On se zvao Džon Edi i veruje se da je prva osoba koja je umrla od side u Britaniji.

Početkom osamdesetih gotovo svi koji su bili zaraženi HIV-om su preminuli. Od čak 400 ranih pacijenata koji su tada bili u Londonu, danas je živ samo jedan čovek.

Tih dana vladala je stigma i strah zbog nove opake bolesti, za koju se verovalo da "napada" samo gej muškarce. Rane žrtve side su okrivljene, izbegavane, pa čak i zatvarane u ime javnog zdravlja, dok je Vlada odlagala i oklevala oko borbe protiv epidemije i podizanja svesti o toj bolesti.

Novinari su u potragu za "nultim pacijentom" krenuli od članka u medicinskom časopisu "Lanset", iz decembra 1981. godine. U njemu je opisana smrt čoveka koji je naglo izgubio kilažu, i imao plitak dah, što je kulminiralo pneumocističnom upalom pluća - koja je kasnije prepoznata kao simptom side.

Lekari su naveli da je on bio homoseksualac, koji je putovao u SAD, sugerišući da je njegova smrt mogla biti povezana sa sličnim slučajevima prijavljenim u San Francisku i Njujorku. Tada je bolest nazivana "gej kuga".

Uz pomoć informacija kao što su starost pacijenta, bolnica u kojoj je umro i uzrok smrti - utvrđeno je da je u pitanju Džon Edi, rođen 19. aprila 1932. godine u Jorkširu.

Pol Brend je utvrdio da se Džon preselio iz Jorkšira u Bornmut kada je odrastao, i da je vodio pansion u centru tog grada, koji je predstavljao sigurno utočište za gej muškarce.

Autor dokumentarca je potom preko apela na društvenim mrežama uspeo da kontaktira sa četiri njegova prijatelja, koja su bili sa njim do poslednjega dana, i sastao se sa njima.

Oni su kroz suze opisivali Džona kao šarmantnog, ljubaznog i skromnog čoveka, koji je bio pravi domaćin, i kroz šalu su dodali da je njegov veliki nos bio njegova glavna karakteristika.

Prisetili su se i prvih znakova bolesti - otežanog kretanja do prodavnice, neobjašnjivog gubitka težine. Setili su se i da lekari nisu mogli da objasne od čega tačno Džon umire kada je primljen u bolnicu. 

Nakon što je iz Bornmuta prebačen u London, otišli su da ga posete i tamo, i prisetili se da je bio priključen na mašine, u potpuno besvesnom stanju. Džon je preminuo samo nekoliko dana kasnije, a njegovi prijatelji su kasnije posumnjali da je uzrok smrti bila sida.