VELIKI MEHUR U TIHOM OKEANU: Izazvao neviđene suše na suprotnom kraju sveta

Taj mehur utiče na pojavu suše u potpuno drugom kraju sveta, Čileu u Južnoj Americi, tvrde naučnici.

Čile je već duže od decenije pogođen sušom s vrlo malo kiše i zaliha vode. Naučnici iz Čile i Novog Zelanda zajedno su proučavali na koji način ova dva, naizgled nepovezana događaja, imaju međusobne veze preko globalnog atmosferskog pritiska i cirkulacije, pišu američki mediji.

Južni mehur, koji se nalazi istočno od Australije i Novog Zelanda, pojavio se pre deset godina, najverojatnije zbog prirodnog smanjenja količine kiše nad srednjim Pacifikom. Ali on se vremenom povećao i postao još toplije, najverovatnije zbog klimatskih promena, pokazala je studija.

Smanjenje količine kiše uticalo je na atmosfersko kruženje u toj regiji i stvorilo vetar koji je uticao na kretanje toplih i hladnih struja u okeanu - čime je mehur dobio još više tople vode, dok je hladna bila potisnuta dublje u okean.

Topla voda iz južnog mehura zatim zagreva vazduh iznad sebe, a sa zagrevanjem atmosfere, sve se pretvara u veliki, široki pojas poznat pod nazivom „greben visokog pritiska“, kaže Kajl Klem, koautor studije i profesor klimatologije na Univerzitetu Viktorija u Velingtonu.

Taj greben, koji se proteže južnim Pacifikom, menja uobičajen pravac kojim se oluje kreću preko okeana, poznatiji kao „staza oluja“. Zbog tog grebena, sistem oluja se pomerio prema Antarktiku i udaljio od Južne Amerike.

Obalski region Južne Amerike - što uključuje Čile, Argentinu i delove planinskog masiva Anda - zavisne su od zimskih oluja kako bi popunile zalihe vode pre nego što nastupi letnja sušna sezona. S obzirom da su se oluje sada pomerile ka Antarktiku, Čile su od 2010. zahvatile ozbiljne suše.

Studija objavljena „Klimatskom žurnalu“ prva je direktno povezala južni mehur sa tim velikim sušama.

Čile je pogođen najdužom sušom otkako se obavljaju meteorološka merenja, a poslednja takva velika suša u tom regionu se dogodila otprilike pre hiljadu godina, kaže Rene Garu, naučnik sa Univerziteta Čile i jedan od autora studije.

Smanjena količina padavina u Južnoj Americi vremenski se poklapa sa pojavom južnog mehura. Ali pojava je dosad bila sporadična: neke godine bi bile sušne, a druge kišne. Međutim, u poslednjih deset godina, mehur se povećao i dodatno zagrejao, a suše u Južnoj Americi postale su kontinuirane i stalne.

-Tokom zimske sezone na južnoj hemisferi, mehur se zagreva oko tri puta brže nego bilo koji drugi deo okeana. Sve je počelo u srednjem, tropskom delu Tihog okeana, zagrejalo se, matrica se ponavljala 40 godina - i onda se sve zajedno dodatno zagrejalo zbog gasova koji izazivaju efekat staklene bašte. To je bio uzrok i tako velikom zagrevanju mehura i toj velikoj suši bez presedana, kaže Klem.

Posledice toplog okeanskog mehura vidljive su i drugde. Zbog promene koja je prouzrokovala da se toplije vode premeste bliže Antarktiku, došlo je do smanjenja antarktičkog leda, što opet ugrožava delikatan ekosistem tog područja i može imati dalekosežne posledice u menjanju globalnih vremenskih obrazaca.

„Jedna od najzanimljivijih stvari u vezi s ovim je da imamo signal u klimatskom sistemu izazvan ljudskom delatnošću - a to je mehur koji čuči tamo usred ničega. Ali zbog načina na koji funkcioniše kruženje u okeanima, taj mehur može da utiče na klimu i u područjima udaljenim više desetina hiljada kilometara u kojima živi veliki broj ljudi“, kaže Klem.

rs.sputniknews.com