OKLOPNA VOZILA, AVIONI, DRONOVI: Talibani se razmeću zaplenjenim američkim oružjem i opremom (FOTO/VIDEO)

Snimci iz područja koja je zauzela militantna grupa pokazuju borce koji u svom posedu imaju američko oružje, oklopna vozila, pa čak i helikoptere i bespilotne letelice "Crni jastreb" (Blackhawk).

Osim skupocenog hardvera, stručnjaci su takođe zabrinuti da se ekstremistička grupa sada dokopala i sofisticirane tehnologije, uključujući biometrijske uređaje koje američka vojska koristi za identifikaciju Avganistanaca koji su pomagali Amerikancima i saveznicima.

To je impresivan potez za grupu koja je označena kao ruralna banda kada se pojavila devedesetih godina. Ali uprkos strogim tumačenjima islama i odbacivanju većine tekovina savremenog društva, talibani su pokazali fleksibilnost kada je u pitanju tehnologija. Postali su aktivni na internetu i društvenim mrežama, a njihovim borcima nije strana američka vojna oprema.

- Talibani su već koristili sofisticiranu vojnu opremu koju su poslednjih godina zarobili od avganistanskih snaga nacionalne bezbednosti. Oni su koristili sve, od naočara za noćno osmatranje i nišana do snajperskih pušaka, oklopnih vozila i artiljerije - rekao je Robert Krevs, stručnjak za Avganistan na Univerzitetu Stanford.

U najmanju ruku, preuzimanje američke tehnologije je simbolična pobeda talibana, koji su se decenijama borili zastarelim oružjem i živeli u strahu od američkih vazdušnih udara i tehnološke nadmoći. Ali stručnjaci kažu da će to imati i praktične posledice.

- Talibani znaju vrednost visokosofisticiranog naoružanja - rekao je Ibrahim Bahis, konsultant Međunarodne krizne grupe i stručnjak za talibane, ističući da je ta grupa upravljala ograničenim vazdušnim snagama tokom svoje prve vladavine u Kabulu devedesetih.

Za talibane, najkorisnija tehnologija mogla bi biti relativno niskotehnološka i ne nužno američka. Grupa je već pokazala sposobnost upotrebe, na primer, artiljerije D-30 iz ruskog doba. Ali gubitak tolike količine opreme mogao bi dodatno da osramoti Vašington.

Mnogi analitičari se slažu da će se talibani verovatno mučiti da održe ili čak da upravljaju većinom američkih aviona zbog njihove tehnološke složenosti, ali da niko ne treba da se iznenadi ako vidi neke američke tipove kako lete sa novim zastavama.

Američka oprema je zaostavština masovnog projekta jačanja avganistanskih snaga bezbednosti koji je koštao 83 milijarde dolara. Između 2005. i 2021. godine, Amerika je isplatila najmanje 18 milijardi dolara avganistanskoj vojsci za "opremu i transport“, kao i još nekoliko milijardi za obuku i održavanje opreme.

Pre nego što su zemlju zauzeli talibani, avganistanske vazdušne snage imale su više od 40 operativnih helikoptera MD-530 američke proizvodnje, kao i više od 30 helikoptera UH-60 "Crni jastreb". Tu su bila i 23 upotrebljiva jurišna aviona A-29 Super Tukano, od kojih su neki nadograđeni za bacanje laserski navođenih bombi.

Iako još nema konačnih brojeva, trenutna obaveštajna procena je da talibani kontrolišu više od 2.000 oklopnih vozila, uključujući američke "hamvije".

Sadašnji i bivši zvaničnici Amerike kažu da postoji zabrinutost da bi to oružje moglo da se upotrebi za ubijanje civila, da bi ga druge militantne grupe, poput Islamske države, zaplenile kako bi napale američke interese u regiji, ili čak potencijalno predalo protivnicima, uključujući Kinu i Rusiju.

Ali da li talibani zaista mogu da koriste najnapredniju tehnologiju, ostaje da se vidi. Na primer, američki avioni često zahtevaju komplikovano održavanje sa kojim se teško nose i mnogo naprednije države. Talibani bi mogli da naiđu na iste probleme kao i avganistanske oružane snage, piše "Vašington post" - bez skupe podrške, koju često pružaju strani izvođači, većina skupocene američke tehnologije skupljaće prašinu.

Talibani ismevaju Ameriku

Legendarna scena američkih vojnika koji zabadaju zastavu SAD na japansko ostrvo Ivo Džima jedna je od najupečatljivijih fotografija Drugog svetskog rata. Sada je elitni talibanski odred ponovo kreirao tu scenu, ali u Avganistanu i sa talibanskom zastavom.

Pokušavajući da po ko zna koji put utrljaju vojsci SAD so na ranu nanetu povlačenjem trupa iz Avganistana, jedan odred talibana ponovo je kreirao scenu koja decenijama služi za primer lavovske borbe američkih vojnika protiv carskog Japana tokom Drugog svetskog rata.

Pripadnici odreda Badri 313 obukli su se u američku kamuflažnu i taktičku opremu, koju su zarobili posle povlačenja SAD iz Avganistana, i zaboli talibansku zastavu u zemlju.

(Blic)