DUPLO VIŠE PREMINULIH: Alarmantni demografski podaci u BiH i Srpskoj
DRASTIČNO smanjenje broja stanovnika, glavni je problem Republike Srpske godinama, a najnovija istraživanja pokazuju da pored standarne demografske "bolesti" - odlaska mladih u inostranstvo, imamo visoku stopu mortaliteta, koja je značajno porasla ove godine.
Jedno do banjalučkih šetališta, Foto Gradska uprava Banjaluke
Podaci Republičkog zavoda za statistiku pokazuju da je u prvih devet meseci ove godine rođeno ukupno 6.248 beba, a da su u istom periodu umrle 12.523 osobe. Broj preminulih povećava se iz godine u godinu, a po svemu sudeći, 2022. biće rekordna po tom negativnom pokazatelju.
- U toku 2018. umrlo je 14.763 osoba, 2019. bilo je 15.081. preminulih, 2020. u Srpskoj je umrlo 16.582, a prošle godine rekordnih 19.002. Prirodni priraštaj u 2021. je iznosio -8,6 (minus 8,6) na 1.000 stanovnika - govore podaci RZS.
Najčešći uzrok smrti su bolesti srca i krvnih sudova i onkološka oboljenja - tumori. Bolesti žlezda, ishrane i metabolizma su na trećem, a posle njih su respiratorna oboljenja.
Pored ovih crnih pokazatelja, tu je i odseljavanje stanovništva, koje je gorući problem u celoj BiH. Prema istraživanjima Unije za održivi povratak, BiH je lani napustilo 170.000 građana, međutim ti podaci nisu zvanično potvrđeni, jer u BiH, pa ni u Srpskoj ne postoji institucija koja se precizno bavi tim kompleksnim problemom. Stevo Pašalić, Foto "Jutjub"
Demograf, Stevo Pašalić, upozorava da su demografski pokazatelji u Srpskoj alarmantni. Tvrdi da u Srpskoj živi 1.042.000 stanovnika, a ne oko 1.128.000, koliko govore zvanični podaci. Takođe, ističe da je brojka od 3.015.000 stanovnika realna, u odnosu na podatak da u BiH živi 3,4 miliona ljudi.
- Od popisa 2013. Srpske je izgubila negativnim prirodnim priraštajem 48.499 stanovnika. Dodatno, iselilo se oko 79.457 ljudi. Kada se to odbije od 1.170.000 stanovnika, koliko je tada popis pokazao, dobije se brojka od 1.042.386 - pojasnio je za "Novosti" Pašalić.
I njegova istraživanja pokazuju da je mortalitet drastično porastao u poslednjih nekoliko godina.
- U zadnjih 10 godina imamo od 9.100 do 9.500 novorođenih u toku jedne godine, što je malo, ali je ipak stabilno. Plašimo se da će taj broj pasti ispod 9.000, i ako se desi, to će se teško vratiti. Mortalitet je značajno povećan zbog pandemije, ne samo kod nas, nego i u zemljama regiona - navodi Pašalić.
Upozorava da je, ipak, emigracija najveća "rak-rana" Srpske.
- Zapadne zemlje nam nemilosrdno otimaju radno-sposobno stanovništvo zbog nedostatka radnika u sopstvenim zemljama. Domaće vlasti moraju da poboljšaju kvalitet života u celoj BiH, jer nam se, ako se ovako nastavi, ne piše dobro. Biće upitno održavanje penzionog, obrazovnog, zdravstvenog i svakog drugog sistema - upozorava Pašalić.
SVRSTANI U ZEMLjU STARIH
DEMOGRAF Stevo Pašalić kaže da se BiH i Srpske, po proseku starosti stanovništva, svrstava u zemlje "duboke starosti". Ovaj podatak potvrđuju i zvanični podaci RZS. Tako je u 2021. Srpska najviše bila naseljena stanovnicima od 60 do 64 godine, sa njih oko 86.000. Na drugom mestu su ljudi od 65 do 69 godine, a oni koji imaju od 55 do 59 godina su na trećem mestu. S druge strane, mladi ljudi koji imaju od 20 do 24 godine je bilo samo 63.000.
PREDVIĐANjA
U ANALIZI koju su pod okriljem UNPF-a nedavno radili ekonomski i demografski stručnjaci iz Češke i BiH navodi se kako od popisa 2013. BiH u proseku godišnje gubi oko 25.000 stanovnika koji odlaze u inostranstvo.
- Prognoze pokazuju da bi do 2070. ukupan broj bi trebalo da iznosi oko 1,56 miliona - navode u dokumentu.