LETNJE METEORSKE KIŠE: Kada će biti na svom vrhuncu i kako ih možete najbolje videti?
METEOR je svetlosni trag koji nastaje kada meteoroid udari u atmosferu naše planete, dok su meteoroidi male čvrste čestice tj. delovi kometa. Ono što kolokvijalno znamo kao zvezde padalice su zapravo mali meteori koji se raspadaju u najvišim slojevima atmosfere, u procesu koji se zove jonizacija.
Foto: Profimedia
Meteori se sudaraju sa molekulima vazduha u atmosferi, stvarajući veliko trenje koje uzrokuje da se molekuli zagreju i ispare. Ovi atomi se sudaraju sa drugim atomima vazduha na svom putu, oslobađajući elektrone što rezultira velikom količinom energije koja se pojavljuje kao svetlosni trag na nebu.
Meteori na nebu se mogu uočiti tokom cele godine, ali postoje određeni datumi kada se pojavi više njih. Ukoliko svi dolaze iz istog regiona na nebu, to se dešava zato što u svom kretanju, Zemlja prolazi kroz tačku u svojoj orbiti gde se nalaze ostaci koje je kometa ostavila za sobom.
Raspad ovih meteora postaje vidljiv na oko 100 km visine, iako ova udaljenost varira u zavisnosti od njihove brzine prodora u atmosferu. Čestice koje isparavaju najvećom brzinom su one koje to rade na najvećoj nadmorskoj visini. Ovi meteori su vidljivi samo nekoliko delića sekunde, ali postoje i drugi koji se mogu posmatrati u dužini od nekoliko sekundi.
Kada i kako se mogu videti predstojeće meteorske kiše?
Meteorske kiše su pojava koja se dešava svake godine, u približno vreme. Stoga je moguće predvideti kada će se pojaviti i kog dana se može videti više roj meteora na nebu. Tokom leta to su Delta akvaridi i Perseidi. Kod prvih će vrhunac aktivnosti biti u noći između 30. i 31. jula, a kod drugih u noći između 12. i 13. avgusta.
Meteorska kiša Delta akvaridi traje više od mesec dana, od 12. jula do 23. avgusta. Prema Nacionalnoj astronomskoj opservatoriji, potiču od ostataka komete "96P Machholz" i svoj radijant imaju u sazvežđa Vodolije. Što znači da se najbolje vide sa južne hemisfere, dok su sa severne, najbolje videi od ponoći do zore.
Tokom 2023. godini, kada budu na svom vrhuncu procene su da će njihova vidljivost biti nešto slabija nego prethodnih godina, jer će Mesec u tom trenutku biti gotovo pun.
Perseide su treća najintezivnija meteorska kiša, sa frekvencijom od oko 100 meteora na sat. Što je sa činjenicom da se događa leti čini najpopularnijom, pored toga Perseidi potiču od ostataka komete "109P/Swift-Tuttle", koja ima orbitalni period od 133 godine. Ovi meteori imaju svoj radijant u sazvežđu Persej.
Najbolje vreme za posmatranje i jedne i druge kiše biće kada Mesec nestane sa neba, oko zore. Preporučljivo je da se smestite na čistinu u prirodi, i da legnete na leđa kako biste povećali vidljivost i mogli da vidite ceo nebeski svod.
(Nacionalna geografija)
BONUS VIDEO: EKOLOŠKA RAPSODIJA: Ronioci uživaju u podvodnom koncertu na Floridi