BIBLIJA GA POMINJE PO NEOBIČNOM DOGAĐAJU: Kako je otkriven najstariji grad na svetu - Jerihon? (FOTO/VIDEO)

Jedna od najpoznatijih priča u Bibliji je ona o osvajanju Jerihona od strane Isusa Navina. Kako Stari zavet pripoveda, opsada grada je trajala sedam dana, a nakon što je opkoljen, Izraelci su zatrubili u trube i "počeše da viču iz sveg glasa, i gradski zid se sruši. Zatim su krenuli pravo na grad i zauzeli ga".

Ali i pored ovog spominjanja, Jerihon je bio važan grad drevnog sveta, a u prvim vekovima hrišćanstva posećivali su ga oni hodočasnici koji su želeli da vide scenu čuvene opsade Isusa Navina. 

Prva istraživanja

Smešten na brežuljku Tel es-Sultanu, drevni Jerihon je napušten tokom antičkog perioda, a u neposrednoj njegovoj blizini uskoro je podignut vizantijski grad.

Prvi moderni arheolozi koji su posetili lokaciju u potrazi za ostacima drevnih zidina Jerihona smatrali su da nema tragova koji bi upućivali da je ovde nekada postojao drevni grad. Krajem 19. veka, Čarls Voren, član Britanskog fonda za istraživanje Palestine, napisao je: "Malo toga smo pronašli, osim grnčanih zdela i kamenih žrvnjeva za mlevenje žitarica". Suočen sa tako malobrojnim nalazima, zaključio je da ovo mesto ne vredi dalje istraživati.

Deceniju posle, Ernest Selin i Karl Vatcinger, pod pokroviteljstvom Orijentalnog instuta za istraživanja su rukovodili iskopavanjima na istom mestu. Tom prilikom su primenjene modernije arheološke metode, koje su im omogućile preciznija datovanja. A ovo je dalje dovelo do lociranja zidova za koje se činilo da odgovaraju onima koje je uništio Isus Navin i da potiču iz 14. i 13. veka p.n.e..

Međutim, između 1930. i 1936. godine, britanski arheolog Džon Garstang je otkrio da najstariji nivoi grada datiraju iz mezolita. Otkriće je bilo skroz neočekivano, ali je podstaklo istraživače da otkriju zidovi iz perioda opsade koja se spominje u Starom zavetu.

Godine su prolazile, a od njih nije bilo nikakvog traga. Enigma Jerihona i njegovih zidova je dobila svoj epilog tek ranih 1950-ih zahvaljujući Ketlin Kenjon. U pitanju je bila poznata britanska arheološkinja čiji rad je doveo do revolucije kada je terenska arheologija na Bliskom istoku u pitanju. Okruživši se velikim međunarodnim timom stručnjaka, došlo je i do prvih rezultata.

Pored toga primenje su i mreže, koje je osmislio arheolog Sir Mortimer Viler. Umesto da se tlo neselektivno perforira, iscrtani su pravilni kvadrati i zemlja je postepeno uklanjana, dok su predmeti pronađeni u različitim nivoima ili slojevima precizno beleženi pre uklanjanja. Paralelno, arheolozi su detaljno proučavali evoluciju keramike i na osnovu toga usavršili datovanje. 

Drevni Jerihon je otkriven

Na kraju sedme arheološke kampanje, Kenjon i njen tim uspeli su da rekonstruišu sve velike faze iz istorije Jerihona. Nastanak grada smešten je  u mezolit i datirovan u 12. milenijum p.n.e., najvažniji nalaz iz ovog perioda bila je kružna odbrambena kula, visoka osam metara.

S druge strane, u neolitskim slojevima, Kenjon je otkrila ljudske lobanje modelovane gipsom sa školjkama umesto očiju - što je ona povezala sa kultom mrtvih; ali i dve velike ljudske statue ukrašene u istom stilu kao i lobanje - oba elementa su kasnije otkirvena i na drugim lokalitetima istočnog Mediterana, kao što je Ein Gazal u Jordanu.

Kenjonova je morala da razočara sve one koji su željno isčekivali vesti o zidovima spomenutim u Starom zavetu. Njena istraživanja su pokazala da je tokom srednjeg bronzanog doba u Jerihonu bio podignut moćan odbrambeni sistem koji je na kraju sasvim sigurno uništen zemljotresom. Nema dokaza da su zidovi obnovljeni, a samim tim i da su ih opsedali izraelski osvajači. Štaviše, čini se da grad nije ponovo okupiran ni jednom do gvozdenog doba. 

Iako se arheologija i Biblija u slučaju Jerihona nikako nisu poklopile, iskopavanja na ovom lokalitetu su otkrila mnogo važniju činjenicu. Prema rečima Ketlin Kenjon: "Jerihon sa ponosom može da tvrdi da je najstariji grad koji smo do sada otkrili."

(Nacionalna geografija)

BONUS VIDEO: NEBO U NjUJORKU POSTALO JE NARANDžASTO - Dim od šumskih požara u Kanadi prekriva Severnu Ameriku