PLANETA NESTALA, NAUČNICI U ČUDU: Gde se sakrila misteriozna Vulkan-planeta i zašto to može da bude veliko otkriće (VIDEO)

Novosti online 11. 03. 2023. u 00:15

PLANETA za koju su naučnici pretpostavljali da postoji u sazvežđu Eridan i koja je povezivana sa planetom Vulkan iz „Zvezdanih staza“, možda zapravo ne postoji i možda je samo varka zvezdanog spektra.

Foto: EPA

Inače, ova planeta povezivana je sa planetom Vulkan iz „Zvezdanih staza“ jer se nalazi tačno na mestu na kom je to zamišljeno u ovoj televizijskoj seriji. Sa planete Vulkan u „Zvezdanim stazama“ potiče jedan od najpopularnijih likova, dr Spok.

Analiza podataka kojima je otkriveno nekoliko egzoplaneta otkrila je da su neke detekcije tih tela zapravo bile lažno pozitivne, odnosno da su nestale iz vidokruga naučnika, budući da se najverovatnije radilo o fluktuacijama svetla koje je emitovala sama zvezda, pre nego da je bila u pitanju fluktuacija koju izaziva orbitirajuća egzoplaneta, navodi se u naučnom radu objavljenom u „Astronomskom žurnalu“.

OTKRIĆE VULKAN-PLANETE

Otkriće te planete objavljeno je 2018. godine i nazvana je 40 Eridan B. Naučnici su tada tvrdili da ona orbitira oko zvezde 40 Eridan A i da se radi o stenovitoj planeti koja oko svoje zvezde obiđe tokom 42 zemaljska dana.

Ta planeta otkrivena je zahvaljujući karakteristici poznatoj kao radijalna brzina, koja se ispoljava preko fluktuacija u talasnoj dužini svetlosti koja dolazi od zvezde, prenosi „Sajens alert“.

Naime, planeta koja orbitira oko zvezde svojom gravitacijom utiče na nju, a oba tela kruže oko zajedničkog centra gravitacije. To se ispoljava laganim kolebanjem spektra svetlosti koje zvezda emituje, a ono se događa kada planeta kruži oko nje, što astronomi mogu da primete.

Ali nije uvek lako izdvojiti planetu iz ovog prividnog kolebanja. Ukoliko na površini zvezde postoje aktivnosti, kao što su zvezdane pege, i one će izazvati kolebanje u spektru, koje je usklađeno sa rotacijom zvezde.

Upravo tu je došlo do problema kada je u pitanju planeta 40 Eridan B.

 

KAKO JE „NESTALA“ MISTERIOZNA PLANETA

Vreme orbitiranja potencijalne egzoplanete je veoma slično periodu rotacije same zvezde, između 37 i 43 dana. Kada je otkriće objavljeno, naučnici su navodili kako je signal koji je prepoznat kao egzoplaneta zapravo možda bio samo signal zvezdane rotacije, ali nisu mogli da izračunaju njeno precizno trajanje.

I u međuvremenu neki naučnici su tvrdili da ta planeta zapravo ne postoji.

Sada su naučnici, predvođeni fizičarom Katarinom Laliotis sa Državnog univerziteta Ohajo, proučavali 40 Eridan B i druge planete identifikovane na osnovu radijalne brzine i tvrde da su mnogi signali njihovog postojanja zapravo lažno pozitivni.

Nekoliko periodičnih signala zvezde, kako navode, savršeno se slažu sa zvezdanom aktivnošću, kao što su magnetni ciklusi i rotacija zvezde, dok se drugi ne mogu potvrditi jer se region te zvezde ne može posmatrati tokom značajnog dela zemaljske godine. Zbog toga su ih svrstali u lažno pozitivne.

Takođe, naučnici navode i druge egzoplanete koje su zapravo „duhovi“, odnosno verovatno ne postoje, a otkrivene su zahvaljujući radijalnoj brzini.

Prema njihovom mišljenju, takve su egzoplanete HD 20793 c, poznata i kao „Super-Zemlja“, zatim HD 85512 b, a sumnjiv im je i gasoviti džin HD114613 b.

KLjUČ ZA OTKRIĆE PLANETA NALIK ZEMLjI

Međutim, naučnici navode da su identifikovali dve nove egzoplanete koje treba proučiti kako bi se utvrdila njihova priroda. To su HD192310 RV Signal IV i HD146233 RV Signal III.

„Očekujemo da otkrivanje i karakterizacija planeta nalik Zemlji bude veoma teško zbog izazova koje predstavljaju ograničenja posmatranja, sistematika instrumenata i, što je najvažnije, varijabilnost samih zvezda“, pišu istraživači.

Kako dodaju, visoko precizno praćenje radijalne brzine, zasnovano na ovom otkriću, omogućiće karakterizaciju i potencijalno umanjivanje problema sa varijabilnim zvezdanim signalima, što može dovesti do otkrivanja trenutno nepoznatih planeta.

„Znanje o tome kako pravilno modelirati i filtrirati signale zvezda i planeta biće ključno za sve buduće napore da se izmere precizne mase za planete analogne Zemlji“, navode naučnici.

sputnikportal.rs

Pogledajte više