DNEVNIK ZABLUDA: Poslednja oaza

Ovo ostrvo na ušću Save u Dunav uvršćeno je 2005. u spisak prirodnih dobara Srbije. Bez obzira na to što je zona ostrva u režimu prvog i drugog stepena zaštite prirode sa karakterom specijalnog rezervata, po međunarodnom statusu IBA značajno područje za ptice i nalazi se na Emerald listi Evropske mreže zaštićenih prirodnih dobara, doneta je odluka o izgradnji sistema gradskog vodosnabdevanja na ovom prostoru. Zbog čega je Beograd posegao za industrijalizacijom svoje poslednje, međunarodno priznate zelene oaze?

Uprkos protivljenju stručne javnosti, radi izgradnje satelitskog grada i početne stanice metroa na području Makiškog polja, Beograd se odrekao svog najznačajnijeg vodoizvorišta koje zdravom vodom napaja prestonicu duže od jednog veka, od 1892. Urbanizacija ostala tri - na novobeogradskim blokovima duž obale Save, u Progaru i na Adi Ciganliji, drastično je smanjila kapacitet snabdevanja grada vodom. Jer, sva četiri postojeća gradska izvorišta vode danas su zagađena. Hiljade bespravno sagrađenih kuća na Savi ispuštaju otpad bez kontrole, a Makiško podzemno jezero odavno je zatrovano višedecenijskim prodorom fekalija iz septičkih jama okolnih naselja, posebno nakon incidenta krajem osamdesetih kada se toksični ksilol izlio iz cisterne voza i dospeo do izvorišta.

U situaciji kada Beograd ostaje bez pouzdanog snabedavanja vodom, a imperativ brzog rešenje tog problema postaje noćna mora, grad je posegao za očajničkim činom - zahvatanjem vode pod Dunavom - najprljavijim raspoloživim izvorom vodosnabdevanja sa reke poznate kao "otvorena kanalizacija" i "kloaka maksima". Beograd je jedina evropska prestonica koja ispušta nefiltrirane otpadne vode u Dunav. Oko trećine stanovnika grada nije povezana na kanalizaciju i oslanjaju se na septičke jame, čiji sadržaj se svakodnevno izbacuje cisternama direktno u Dunav, što je zločin protiv reke. Iako svoje otpadne vode i Beograd i Novi Sad odlivaju u Dunav, naša prestonica razvija projekat vodosnabdevanja pijaćom vodom sa ove divlje "deponije fekalija"! Brojna istraživanja u zemljama uzvodno od Srbije pokazala su da je Dunav najzagađenija reka u Evropi.

Prema merenjima izvršenim u Austriji, nivo smrtonosnih hemikalija u Dunavu četiri puta je veći od dozvoljenog, prisustvo fekalnih bakterija u srpskom delu reke je kritičan, koncentracija antibiotika zabrinjavajuća, što je globalna zdravstvena pretnja jer te bakterije postaju otporne na lekove. S obzirom na ova uznemirujuća saznanja, neverovatno je da naša prestonica razvija strategiju koju građani prepoznaju kao apokaliptičnu preradu sadržaja sopstvene kanalizacije u nameri da im potom bude prodat kao voda za piće.