ISTORIJU VEZE NITIMA OD NOTA: Kompozitor Jug Marković, dobitnik uglednog priznanja "Stevan Mokranjac" Udruženja kompozitora Srbije
NAGRADA "Stevan Mokranjac" za 2019. godinu pripala je Jugu Konstantinu Markoviću, a ovo najprestižnije kompozitorsko priznanje autoru mlađe generacije donelo je ostvarenje De Rerum Natura za simfonijski orkestar.
- Inicijalno pisana za sopran i orkestar, u toj vokalno-instrumentalnoj verziji kompozicija je premijeru doživela u Lisabonu 12. jula 2019, kada su je izveli sopran Lara Martines i Orkestar "Gulbenkijan" pod upravom Pedra Neveša - navodi autor. - Ova druga, finalna verzija pretpremijeru je imala u Briselu, 24. novembra 2019. godine, sa Briselskom filharmonijom i dirigentom Bredom Lubmanom, da bi "drugu" premijeru doživela u izvođenju Simfonijskog orkestra RTS pod upravom Olivere Sekulić Barac, 5. decembra 2019. godine u Velikoj sali Kolarčeve zadužbine.
Retka prilika da se simfonijsko delo izvede čak tri puta u toku jedne godine, sa različitim orkestrima i u različitim zemljama, dokazuje da se radi o izuzetnom ostvarenju, ali i o autoru koji, u punom zamahu stvaralačkih mogućnosti, krupnim korakom gradi neobično dinamičnu karijeru u zemlji i u inostranstvu.
- Delo De Rerum Natura uvodi nas u bogati unutrašnji svet kompozitorske imaginacije Juga Markovića, ispunjen zanosom, fascinacijama i ljubavlju prema stvarima udaljenim, prošlim, prema artefaktima i ostacima raznolikih kultura i različitih istorijskih niti. Kako to sam autor kaže, "nikada ne pokušavam da pobegnem od sublimacije mojih trenutnih muzičkih zaljubljenosti". Marković ne zauzima rastojanje prema onima koji su mu prethodili, već se sa lakoćom otiskuje ka muzičkoj prošlosti, "hrli" u zagrljaj svojim uzorima, muzici koja ga inspiriše i opčinjava - reči su kojima žiri UKS (predsedavajući Zoran Erić, kompozitori Ivana Stefanović i Vladimir Korać, te muzikolozi Ksenija Stevanović i Ivana Miladinović Prica) opisuje nagrađenu kompoziciju, naslovljenu po istoimenom spisu rimskog pesnika Lukrecija, za koju autor stvaralačko nadahnuće crpi iz vizantijskog duhovnog pojanja.
- Na vizantijsku muziku delo se oslanja tek u segmentima, dalje estetski luta, a Lukrecijev spis "O prirodi stvari" iz prvog veka nove ere, koji slobodno fragmentiram u tekstu, ostaje moja emotivna baza. U verziji za sopran i orkestar koristi se i kratak stih Fernanda Pesoe koji sam ja sam preveo na latinski i koji za mene stoji kao krilatica kompozicije iako ga u orkestarskoj verziji nema - otkriva kompozitor, čije stvaralaštvo žiri opisuje rečju "energija", uveren da ova muzika, uprkos kompleksnosti koncepta, može da komunicira sa najširim slojevima slušalaca.
Usput, Marković (33) priznaje da je možda prekasno otkrio Mokranjčevu muziku, koja mu je postala bliska tek dok je pisao drugu svoju horsku kompoziciju pre tri godine, no svestan je ogromne vrednosti dela velikana, čije ime nosi priznanje kojim je upravo ovenčan.
ARHEOLOGIJA I ELEKTRONIKA
POSLE studija kompozicije na FMU, započetih u klasi Vlastimira Trajkovića a završenih u klasi Zorana Erića, Jug Marković se usavršavao na majstorskim kursevima kod renomiranih kompozitora, a završio je i studije arheologije. Trenutno pohađa kurs kompozicije i kompjuterske muzike pri pariskoj instituciji IRCAM.
- Na proleće očekujem dve premijere, jednu na festivalu Eks-an-Provans, dok će druga kompozicija, za sopran i elektroniku, biti završni segment mog usavršavanja u domenu elektronike, koja bi morala da postane makar udoban i legitiman alat za sve savremene kompozitore - kaže Marković.