POGLED ISKOSA: Repozicioniranje srpske avangarde

U ateljeu-galeriji predstavljena su, prvom izložbom u tom prostoru, ostvarenja umetnika Dragana Despotovića (Obardi kod Pljevlja, 1964; Završio Akademiju likovnih umetnosti u Sarajevu), slikara i multimedijalnog stvaraoca koji je imao uspešnu četrnaestogodišnju karijeru u Holandiji. Otvoreni umetnički atelje "Despot art" je prostor u centru Beograda, u Ulici carice Milice broj 7, u kome stvara ovaj umetnik, priređuje izložbe svojih radova ali, što je za javnost možda i važnije, atelje je i uređena galerija od stotinak kvadrata u kojoj se planira održavanje izložbi domaćih i inostranih umetnika. Despotović je u tom smislu preduzeo organizatorske korake, došao je u kontakt sa predstavnicima holandskih umetničkih fondacija i mlađim srpskim umetnicima.

U trenutnoj postavci mogu se videti Despotovićeva dela iz svih faza, sama po sebi dovoljno značajna. Reč je o crtežima nastalim skidanjem slojeva talasastog kartona i urezivanjem linija pomoću noža, originalnim načinom crtanja, koji za rezultat paradoksalno ima dela precizne realističke pojavnosti. U galeriji su i slike iz više ciklusa, uglavnom kamernog formata. Despotović se delatno pita o pravoj prirodi slike, može li se na površini aplicirati drugo, takođe naslikano platno, tkanina ili predmet, sada ne kao slika slike, slika o slici, već kao slika na slici. Taj problem je zanimao i Pabla Pikasa, tako je nastao kolaž kao slikarska tehnika.

U galeriji su izložene i trodimenzionalne slike-objekti, načinjene iz više slojeva drveta, sa šrafovima i bogatom, proširenom površinom dela u vidu reljefa. One imaju svoj diskretni kolorit i lakiranost, ikoničnost koja potiče iz tradicije, pa u tom ambijentu prirodno gore dve sveće ispred ikona Bogorodice i mileševskog "Belog anđela". Despotović je pre svega avangardni umetnik, ali on negira klasičnu prirodu slike i skulpture samo da bi ih obnovio i izvorno potvrdio na drugi način. Ne odbacuje tradiciju već je prevrednuje, zasnivajući svoje stvaralaštvo na novoj tradiciji - tradiciji modernizma. Reč je o uvođenju modernih iskustava iznova, ako su ona ikada i bila prekinuta postmodernom. Modernizam sa svojim raznovrsnim rešenjima traje kao stil od devetnaestog veka, pojedini istoričari umetnosti govore i o 30.000 godina moderne umetnosti, što se više ide u prošlost umetnost je sve modernija. Tako se umetnost Dragana Despotovića idealno uklapa u ono što je Hajnrih Kloc označio kao "druga moderna", koja dolazi posle postmoderne. Može se reći da su većina takvih teorija, uključujući i onu o postmodernizmu, proizvod dokonih intelektualaca, koji smišljaju nove vidove samofinansiranja i pozicioniranja na likovno-teorijskoj sceni.