IN MEMORIAM - ODLAZAK ARHEOLOGA MARKA POPOVIĆA: Pedantan čuvar baštine
NAPUSTIO nas je juče jedan od naših najboljih poznavalaca srednjovekovnih gradova i tvrđava, autor više od 200 naučnih radova, marljivi čuvar srpske kulturne baštine: posle duže i teške bolesti preminuo je arheolog dr Marko Popović (1944- 2020).
Foto: V. N.
Rodio se u Užicu, a odrastao i školovao se u Beogradu, gde je na Odeljenju za arheologiju Filozofskog fakulteta, magistrirao, a potom i odbranio doktorsku disertaciju sa temom "Nastanak i razvoj fortifikacije Beogradske tvrđave". Radio je na proučavanju srpskih srednjovekovnih gradova, a dao značajan doprinos i u izučavanju vojne arhitekture u Srbiji i zemljama vizantijskog sveta. Rukovodio je istraživanjima tvrđava u Smederevu, Rasu i rodnom Užicu, kao i arheološkim iskopavanjima na više značajnih lokaliteta kao što su Braničevo, Studenica, Vrsenica, Novo Brdo...
Baveći se problematikom zaštite spomenika kulture, rezultate istraživanja iznosio je na više međunarodnih skupova u zemlji i inostranstvu. Tokom 1993. bio je i gostujući profesor na SNRS u Parizu, gde je održao ciklus predavanja. Posle 2000. bio je angažovan na rekonstrukciji enterijera zdanja Savezne skupštine. Bio je naučni saradnik Arheološkog instituta u Beogradu i rukovodilac naučno-istraživačkog projekta za Beogradsku tvrđavu.
- Višedecenijski predani rad na rasvetljavanju sačuvanih tragova starih srpskih gradova, utvrđenja, crkava i manastira, ogledao se u njegovoj bogatoj bibliografiji koja je postala nezaobilazno polazište za sve sadašnje i buduće istraživače - ističe u telegramu saučešća porodici, kolegama i poštovaocima, ministar kulture i informisanja Vladan Vukosavljević. - Svojim radom ovaj izuzetni istraživač je oživeo zaboravljena mesta stare srpske kulture i iznova ih poklonio srpskom narodu.
Opisujući Popovića kao eruditu otvorenog duha, ministar Vukosavljević zaključuje da su odlaskom ovog naučnog velikana, srpska arheologija i istorija ostale bez jednog od nosećih naučnih stubova čije odsustvo će teško biti nadomešteno.
ZNAČAJAN I BOGAT OPUS
IZA Popovića je ostao značajan, bogat i raznovrsan opus radova među kojima su "Crkva Svetog Nikole. Katedrala grada Novog Brda", "Manastir Studenica. Arheološka otkrića", "Smederevski grad", "Maglički zamak", "Beogradska tvrđava", "Užički grad", "Heraldički simboli na javnim zdanjima Beograda","Počeci barokne vojne arhitekture na Beogradskoj tvrđavi"... Sa suprugom, vizantologom Danicom Popović, potpisao je dela "Manastir Kumanica na Limu", "Isposnice manastira Mileševe", "Mirotočivi grob Svetog Simeona u Studenici", "Kelije manastira Sv. Nikole u Dabru", "Grobovi crkvenih poglavara u manastiru". Ovaj par naučnih posvećenika je u saradnji sa profesorkom Smiljom Marjanović Dušanić napisao i popularno delo "Svakodnevni život u srednjovekovnoj Srbiji".
- Odnos Marka Popovića i Narodnog muzeja u Beogradu svedoči o višedecenijskom prijateljstvu i profesionalnoj posvećenosti iz kojih su proizašli važni projekti i značajna naučna otkrića - kaže Bojana Borić Brešković, v. d. direktora Narodnog muzeja. - Realizujući nebrojena arheološka istraživanja i naučne projekte zaostavština Marka Popovića i nakon današnjeg dana nastaviće da raste i uvećava se zahvaljujući budućim istraživačima koji će od nje polazeći stremiti ka novim arheološkim dostignućima. Dokle god saznanja i iskustva do kojih je došao budemo pominjali, navodili, koristili u zaštiti i interpretaciji kulturnog nasleđa neizmerno znanje, trud i strast koje je naš kolega ulagao u svaki svoj projekat nastaviće da se ovaploćuju.