POZORIŠNA KRITIKA: U glavi DŽeka Trboseka

U vreme kada je, zbog epidemije, obustavljena svaka pozorišna aktivnost, beogradska pozorišna publika ima dragocenu priliku da učestvuje u imerzivnom scenskom događaju, "Igra uma", u vračarskoj vili, vešto transformisanoj u londonski dom Džeka Trboseka (scenografi Ilija Višnjić i Magdalena Vlajić). U interaktivnoj igri, publika (samo 15 gledalaca) arbitrira u anamnezi pervertiranog Trbosekovog uma.

Zamišljen ne samo kao pozorišni čin, ovaj performans je skup žive džez svirke, interesantnih koktela sa imenima likova iz predstave, uzbudljivog traganja po stvarnoj kući- ambijentalnom teatru, iluzije da smo tajni posetioci crne ceremonije, kojoj je ishod neizvesan... Prisustvo masovnog ubice pojačava strah da će se ući u tunel autentične kuće strave, za koju mnogi, posle svega što smo ovde preživeli, nemaju živaca. To govori o ciljnoj grupi ovog američko/srpskog projekta, a to su, pored uobičajene bitefovske pozorišne publike, posetioci glavnog grada, ljubitelji bizarnih događaja, gledaoci/performeri, teatarski istraživači, pozorišni antropolozi...To što se "mapa uma" Džeka Trboseka, bića suprotnosti, krajnosti u zločinačkoj brutalnosti i romantičnoj zaljubljenosti, odvija samo na engleskom jeziku (a glumci su pretežno odavde), ne smeta toliko razumevanju nasumično gledanih sekvenci fizičkog teatra (nikada scena nije dramski zaokružena, u nju ulazimo i izlazimo iz nje svojevoljno), već ovom kolektivnom činu nedostaje upravo čvršća dramaturška struktura "saradnje" gledalaca pod maskama i onih, koji bi i bez nas izveli svoj "dans makabr". Zapravo, u "Igri uma" bi bilo bolje, kada bi se publika nešto pitala, što bi moglo uticati na tok događanja u toj mračnoj vračarsko/londonskoj kući. Kako ne može računati sa znanjem engleskog jezika svakog gledaoca/učesnika, produkcija ovoj zahtevnog i interesantnog performansa svodi "ispravne građane" na posmatrače, koje samo fizički uvlače u igru i pasivizuju ih time, nehotično. Ništa ne zavisi u toj "igri uma" od gledaoca, interakcija ne menja tok radnje, a to je glavni cilj imerzivnosti u teatru. Naše životno i umetničko iskustvo bi trebalo da se pomeša u interakciji sa glumačkim, da nam se sudbine, a ne samo putevi ukrste.

Ako pozorišni kritičar može da ponudi savet (kao dramaturg), on bi bio - da je, u traganju kroz saspens uma Džeka Trboseka, neophodan vodič, ne nužno prisutno lice, već glas, tekst, uputstvo (na srpskom jeziku), koje bi pokazalo pravac radnje, da bi se moglo i odstupiti od njega. Ovako, osim odlične igre aktera, radnja ostaje nedovoljno fokusirana na interakciju sa trenutnom publikom... Uroš Petronijević, kao Džek Trbosek i Hana Japundžić, kao njegova majka dominiraju, a spretno ih prate i Đorđe Galić, kao Doktor, Katarina Bućić, kao Elenor, Julie le Lay, kao Kora, Aleksandra Bibić Kolarov, kao Neni" Nikola Pavlović i Marija Stanković (Mali Džek i Rouz), posebna su boja ovog uglavnom tamnog spektakla.

Za atraktivnost pokreta, zaslužni su koreografi Aleksandar Ilić i Mojca Majcen, muziku je pisao Damjan Ćirilović, a vrlo ekpresivne kostime osmislio Igor Jagić.